Tại sao trong Uptrend, việc chia cổ tức bằng tiền hoặc cổ phiếu được xem l&#224; rất tốt?
1. Cơ sở l&#253; luận: Cổ tức v&#224; gi&#225; trị doanh nghiệp

Trong l&#253; thuyết t&#224;i ch&#237;nh doanh nghiệp, cổ tức được hiểu l&#224; phần lợi nhuận sau thuế m&#224; c&#244;ng ty ph&#226;n phối cho cổ đ&#244;ng. Theo Miller &amp; Modigliani (1961) – l&#253; thuyết cổ tức nổi tiếng, trong thị trường ho&#224;n hảo, ch&#237;nh s&#225;ch cổ tức kh&#244;ng ảnh hưởng đến gi&#225; trị doanh nghiệp. Tuy nhi&#234;n, trong thực tế thị trường (c&#243; thuế, th&#244;ng tin bất c&#226;n xứng, t&#226;m l&#253; nh&#224; đầu tư), cổ tức lại mang &#253; nghĩa rất quan trọng.

Cổ tức tiền mặt: L&#224; t&#237;n hiệu doanh nghiệp đang c&#243; d&#242;ng tiền ổn định, lợi nhuận thật sự được ghi nhận, từ đ&#243; củng cố niềm tin của cổ đ&#244;ng.

Cổ tức cổ phiếu: Gi&#250;p doanh nghiệp tăng vốn điều lệ, duy tr&#236; vốn hoạt động m&#224; vẫn đảm bảo lợi &#237;ch cho cổ đ&#244;ng th&#244;ng qua gia tăng số lượng cổ phiếu nắm giữ.

Do đ&#243;, cổ tức kh&#244;ng chỉ l&#224; vấn đề ph&#226;n phối lợi nhuận, m&#224; c&#242;n l&#224; t&#237;n hiệu t&#224;i ch&#237;nh v&#224; t&#226;m l&#253; tr&#234;n thị trường.

2. T&#225;c động của chu kỳ thị trường (Uptrend vs Downtrend)

Thị trường chứng kho&#225;n vận h&#224;nh theo chu kỳ: tăng gi&#225; (uptrend), đi ngang (sideway), giảm gi&#225; (downtrend).

Trong downtrend, t&#226;m l&#253; thị trường bi quan, gi&#225; cổ phiếu suy giảm. Việc chia cổ tức thường bị coi l&#224; “r&#250;t ruột doanh nghiệp”, l&#224;m giảm động lực tăng gi&#225;, v&#224; đ&#244;i khi g&#226;y &#225;p lực b&#225;n ra.

Ngược lại, trong uptrend, d&#242;ng tiền thị trường mạnh, kỳ vọng tăng trưởng cao. Bất kỳ th&#244;ng tin t&#237;ch cực n&#224;o từ doanh nghiệp (kết quả kinh doanh, chia cổ tức, tăng vốn…) đều được khuếch đại th&#224;nh t&#237;n hiệu củng cố xu hướng tăng.

Như vậy, bối cảnh uptrend l&#224; điều kiện cần để việc chia cổ tức trở th&#224;nh “chất x&#250;c t&#225;c” th&#250;c đẩy gi&#225; cổ phiếu.

3. Lợi &#237;ch của cổ tức trong Uptrend
3.1. Cổ tức bằng tiền mặt

T&#237;n hiệu minh bạch: Cổ tức tiền mặt thể hiện d&#242;ng tiền dồi d&#224;o, lợi nhuận thực sự. Nghi&#234;n cứu của Lintner (1956) chỉ ra rằng doanh nghiệp thường chỉ duy tr&#236; cổ tức tiền mặt khi c&#243; lợi nhuận ổn định.

Tạo d&#242;ng tiền k&#233;p: Nh&#224; đầu tư vừa được hưởng lợi từ gi&#225; cổ phiếu tăng, vừa c&#243; th&#234;m d&#242;ng tiền mặt để t&#225;i đầu tư hoặc ph&#242;ng ngừa rủi ro.

T&#226;m l&#253; thị trường t&#237;ch cực: Trong uptrend, việc chia tiền mặt thường được hiểu l&#224; doanh nghiệp “c&#243; ăn, c&#243; chia”, củng cố niềm tin v&#224; thu h&#250;t th&#234;m d&#242;ng tiền.

3.2. Cổ tức bằng cổ phiếu

Tăng tỷ lệ sở hữu: Cổ đ&#244;ng nhận th&#234;m cổ phiếu m&#224; kh&#244;ng phải bỏ th&#234;m tiền → gia tăng số lượng cổ phiếu sở hữu.

Hiệu ứng pha lo&#227;ng t&#237;ch cực: Gi&#225; cổ phiếu sau chia điều chỉnh giảm kỹ thuật, nhưng trong uptrend thường hồi phục rất nhanh v&#224; c&#242;n c&#243; thể vượt mức trước chia.

Kỳ vọng tăng trưởng: Cổ tức cổ phiếu thể hiện doanh nghiệp c&#243; kế hoạch mở rộng vốn, đầu tư th&#234;m cho hoạt động, củng cố triển vọng d&#224;i hạn.

4. Tại sao “rất tốt” trong Uptrend?

Sự “rất tốt” đến từ hiệu ứng cộng hưởng giữa ch&#237;nh s&#225;ch cổ tức v&#224; xu hướng thị trường:

Hiệu ứng t&#237;n hiệu: Cổ tức cho thấy doanh nghiệp khỏe mạnh, củng cố niềm tin.

Hiệu ứng t&#226;m l&#253;: Trong uptrend, nh&#224; đầu tư sẵn s&#224;ng trả gi&#225; cao hơn cho cổ phiếu vừa c&#243; tiềm năng tăng gi&#225; vừa mang lại lợi nhuận tức thời.

Hiệu ứng gi&#225; cổ phiếu: Sau chia cổ phiếu hoặc chi trả cổ tức, gi&#225; thường hồi phục nhanh v&#224; tiếp tục tăng, mang lại lợi nhuận k&#233;p.

Hiệu ứng ph&#226;n phối rủi ro: Nh&#224; đầu tư vừa giữ được t&#224;i sản cổ phiếu, vừa c&#243; th&#234;m tiền mặt hoặc cổ phiếu, từ đ&#243; ph&#226;n t&#225;n rủi ro tốt hơn.

5. V&#237; dụ minh họa: MBS chia cổ tức ng&#224;y 19/08

Doanh nghiệp chứng kho&#225;n MBS c&#244;ng bố chia cổ tức tiền mặt 1.200 đồng/cp.

Giả sử nh&#224; đầu tư nắm giữ 10.000 cp → nhận về 12 triệu đồng tiền mặt.

Trong bối cảnh uptrend, gi&#225; cổ phiếu MBS vẫn c&#243; khả năng tiếp tục tăng sau khi điều chỉnh kỹ thuật.

Như vậy, nh&#224; đầu tư vừa c&#243; tiền mặt thực nhận, vừa nắm giữ cổ phiếu đang trong xu hướng tăng, lợi &#237;ch được nh&#226;n đ&#244;i.

6. Kết luận

Trong t&#224;i ch&#237;nh học, cổ tức l&#224; một trong những c&#244;ng cụ truyền tải th&#244;ng tin quan trọng nhất của doanh nghiệp tới thị trường. Trong giai đoạn uptrend, t&#225;c động của cổ tức được khuếch đại bởi t&#226;m l&#253; t&#237;ch cực v&#224; d&#242;ng tiền dồi d&#224;o, từ đ&#243; tạo ra lợi &#237;ch k&#233;p cho nh&#224; đầu tư:

Tiền mặt: củng cố d&#242;ng tiền.

Cổ phiếu: gia tăng tỷ lệ sở hữu v&#224; kỳ vọng tăng trưởng.

Ch&#237;nh v&#236; vậy, việc chia cổ tức trong uptrend kh&#244;ng chỉ l&#224; “tốt”, m&#224; c&#242;n l&#224; rất tốt, v&#236; n&#243; đồng thời phản &#225;nh sức khỏe doanh nghiệp, tăng cường niềm tin thị trường, v&#224; mang lại lợi &#237;ch k&#233;p cho nh&#224; đầu tư.

Tại sao trong Uptrend, việc chia cổ tức bằng tiền hoặc cổ phiếu được xem là rất tốt?
1. Cơ sở lý luận: Cổ tức và giá trị doanh nghiệp

Trong lý thuyết tài chính doanh nghiệp, cổ tức được hiểu là phần lợi nhuận sau thuế mà công ty phân phối cho cổ đông. Theo Miller & Modigliani (1961) – lý thuyết cổ tức nổi tiếng, trong thị trường hoàn hảo, chính sách cổ tức không ảnh hưởng đến giá trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong thực tế thị trường (có thuế, thông tin bất cân xứng, tâm lý nhà đầu tư), cổ tức lại mang ý nghĩa rất quan trọng.

Cổ tức tiền mặt: Là tín hiệu doanh nghiệp đang có dòng tiền ổn định, lợi nhuận thật sự được ghi nhận, từ đó củng cố niềm tin của cổ đông.

Cổ tức cổ phiếu: Giúp doanh nghiệp tăng vốn điều lệ, duy trì vốn hoạt động mà vẫn đảm bảo lợi ích cho cổ đông thông qua gia tăng số lượng cổ phiếu nắm giữ.

Do đó, cổ tức không chỉ là vấn đề phân phối lợi nhuận, mà còn là tín hiệu tài chính và tâm lý trên thị trường.

2. Tác động của chu kỳ thị trường (Uptrend vs Downtrend)

Thị trường chứng khoán vận hành theo chu kỳ: tăng giá (uptrend), đi ngang (sideway), giảm giá (downtrend).

Trong downtrend, tâm lý thị trường bi quan, giá cổ phiếu suy giảm. Việc chia cổ tức thường bị coi là “rút ruột doanh nghiệp”, làm giảm động lực tăng giá, và đôi khi gây áp lực bán ra.

Ngược lại, trong uptrend, dòng tiền thị trường mạnh, kỳ vọng tăng trưởng cao. Bất kỳ thông tin tích cực nào từ doanh nghiệp (kết quả kinh doanh, chia cổ tức, tăng vốn…) đều được khuếch đại thành tín hiệu củng cố xu hướng tăng.

Như vậy, bối cảnh uptrend là điều kiện cần để việc chia cổ tức trở thành “chất xúc tác” thúc đẩy giá cổ phiếu.

3. Lợi ích của cổ tức trong Uptrend
3.1. Cổ tức bằng tiền mặt

Tín hiệu minh bạch: Cổ tức tiền mặt thể hiện dòng tiền dồi dào, lợi nhuận thực sự. Nghiên cứu của Lintner (1956) chỉ ra rằng doanh nghiệp thường chỉ duy trì cổ tức tiền mặt khi có lợi nhuận ổn định.

Tạo dòng tiền kép: Nhà đầu tư vừa được hưởng lợi từ giá cổ phiếu tăng, vừa có thêm dòng tiền mặt để tái đầu tư hoặc phòng ngừa rủi ro.

Tâm lý thị trường tích cực: Trong uptrend, việc chia tiền mặt thường được hiểu là doanh nghiệp “có ăn, có chia”, củng cố niềm tin và thu hút thêm dòng tiền.

3.2. Cổ tức bằng cổ phiếu

Tăng tỷ lệ sở hữu: Cổ đông nhận thêm cổ phiếu mà không phải bỏ thêm tiền → gia tăng số lượng cổ phiếu sở hữu.

Hiệu ứng pha loãng tích cực: Giá cổ phiếu sau chia điều chỉnh giảm kỹ thuật, nhưng trong uptrend thường hồi phục rất nhanh và còn có thể vượt mức trước chia.

Kỳ vọng tăng trưởng: Cổ tức cổ phiếu thể hiện doanh nghiệp có kế hoạch mở rộng vốn, đầu tư thêm cho hoạt động, củng cố triển vọng dài hạn.

4. Tại sao “rất tốt” trong Uptrend?

Sự “rất tốt” đến từ hiệu ứng cộng hưởng giữa chính sách cổ tức và xu hướng thị trường:

Hiệu ứng tín hiệu: Cổ tức cho thấy doanh nghiệp khỏe mạnh, củng cố niềm tin.

Hiệu ứng tâm lý: Trong uptrend, nhà đầu tư sẵn sàng trả giá cao hơn cho cổ phiếu vừa có tiềm năng tăng giá vừa mang lại lợi nhuận tức thời.

Hiệu ứng giá cổ phiếu: Sau chia cổ phiếu hoặc chi trả cổ tức, giá thường hồi phục nhanh và tiếp tục tăng, mang lại lợi nhuận kép.

Hiệu ứng phân phối rủi ro: Nhà đầu tư vừa giữ được tài sản cổ phiếu, vừa có thêm tiền mặt hoặc cổ phiếu, từ đó phân tán rủi ro tốt hơn.

5. Ví dụ minh họa: MBS chia cổ tức ngày 19/08

Doanh nghiệp chứng khoán MBS công bố chia cổ tức tiền mặt 1.200 đồng/cp.

Giả sử nhà đầu tư nắm giữ 10.000 cp → nhận về 12 triệu đồng tiền mặt.

Trong bối cảnh uptrend, giá cổ phiếu MBS vẫn có khả năng tiếp tục tăng sau khi điều chỉnh kỹ thuật.

Như vậy, nhà đầu tư vừa có tiền mặt thực nhận, vừa nắm giữ cổ phiếu đang trong xu hướng tăng, lợi ích được nhân đôi.

6. Kết luận

Trong tài chính học, cổ tức là một trong những công cụ truyền tải thông tin quan trọng nhất của doanh nghiệp tới thị trường. Trong giai đoạn uptrend, tác động của cổ tức được khuếch đại bởi tâm lý tích cực và dòng tiền dồi dào, từ đó tạo ra lợi ích kép cho nhà đầu tư:

Tiền mặt: củng cố dòng tiền.

Cổ phiếu: gia tăng tỷ lệ sở hữu và kỳ vọng tăng trưởng.

Chính vì vậy, việc chia cổ tức trong uptrend không chỉ là “tốt”, mà còn là rất tốt, vì nó đồng thời phản ánh sức khỏe doanh nghiệp, tăng cường niềm tin thị trường, và mang lại lợi ích kép cho nhà đầu tư.

Vu Gia Khanh

Những ng&#224;y n&#224;y, s&#224;n chứng kho&#225;n Việt Nam rộn r&#224;ng như chợ c&#225; phi&#234;n s&#225;ng. VN-Index li&#234;n tiếp lập đỉnh mới, chốt phi&#234;n 14/8/2025 ở 1.611,6 điểm, đ&#225;nh dấu chuỗi 8 phi&#234;n tăng li&#234;n tiếp v&#224; vượt ngưỡng t&#226;m l&#253; 1.610 điểm (Vietnam News, 2025). Thanh khoản h&#224;ng ng&#224;y thường xuy&#234;n tr&#234;n 30.000 tỷ đồng, thậm ch&#237; c&#243; phi&#234;n vượt kỷ lục 86.000 tỷ (Ainvest, 2025). Trong bối cảnh ấy, t&#226;m l&#253; “mua đuổi” tr&#224;n lan, nhiều nh&#224; đầu tư sẵn s&#224;ng nhảy v&#224;o cổ phiếu đang tăng gi&#225; với kỳ vọng “l&#234;n t&#224;u” kịp thời.

Tuy nhi&#234;n, kinh nghiệm thị trường cho thấy: mua đuổi ở v&#249;ng đỉnh chẳng kh&#225;c g&#236; c&#225; nằm tr&#234;n thớt – khi cổ phiếu chưa kịp về t&#224;i khoản m&#224; thị trường bất ngờ chỉnh, nh&#224; đầu tư trở th&#224;nh kẻ bị động tuyệt đối. L&#250;c ấy, quyền sinh s&#225;t nằm trong tay thị trường: muốn “l&#224;m thịt” hay “cho sống” l&#224; chuyện của… người cầm dao.

Kh&#244;ng thể phủ nhận, nền tảng vĩ m&#244; đang hỗ trợ mạnh cho thị trường: GDP Việt Nam nửa đầu 2025 tăng 7,52%, dự kiến cả năm đạt 7,5-7,7%, lạm ph&#225;t được giữ ở mức 3,19% (Reuters, 2025). C&#225;c cải c&#225;ch như &#225;p dụng hệ thống b&#249; trừ trung t&#226;m (CCP) đang mở đường cho khả năng n&#226;ng hạng thị trường từ “frontier” l&#234;n “emerging” (SGGP, 2025). Nếu kịch bản n&#226;ng hạng th&#224;nh c&#244;ng, Việt Nam c&#243; thể thu h&#250;t th&#234;m hơn 1,15 tỷ USD vốn ngoại, tập trung v&#224;o c&#225;c cổ phiếu trụ cột (The Investor, 2025).

Nhưng ch&#237;nh khi mọi yếu tố đều “ngon l&#224;nh” l&#224; l&#250;c rủi ro FOMO trở n&#234;n nguy hiểm nhất. Số liệu từ Fastbull (2025) cho thấy, chỉ trong tuần đầu th&#225;ng 8, c&#225;c quỹ ETF ngoại đ&#227; r&#250;t hơn 1.400 tỷ đồng khỏi thị trường, chủ yếu từ nh&#243;m blue-chip. Điều n&#224;y chứng tỏ, d&#242;ng tiền ngoại c&#243; thể đảo chiều rất nhanh để chốt lời, bất chấp bức tranh vĩ m&#244; s&#225;ng sủa. Th&#234;m v&#224;o đ&#243;, margin to&#224;n thị trường hiện ở mức cao khoảng 10,9 tỷ USD (Ainvest, 2025), tạo &#225;p lực b&#225;n th&#225;o mạnh nếu xảy ra c&#250; điều chỉnh.

V&#236; vậy, ở thời điểm n&#224;y, việc “mua đuổi” đồng nghĩa với tự đặt m&#236;nh v&#224;o thế cầu nguyện nhiều hơn l&#224; chủ động. Lợi nhuận tiềm năng lu&#244;n đi k&#232;m rủi ro, nhưng rủi ro sẽ nh&#226;n đ&#244;i khi nh&#224; đầu tư vừa thiếu quyền chủ động (cổ phiếu chưa về), vừa đứng ở v&#249;ng gi&#225; cao.

Kết luận: VN-Index hiện đang ở v&#249;ng hưng phấn với nhiều yếu tố hỗ trợ, nhưng cũng tiềm ẩn kh&#244;ng &#237;t nguy cơ điều chỉnh. Nh&#224; đầu tư kh&#244;n ngoan cần tỉnh t&#225;o trước c&#225;m dỗ mua đuổi, giữ nguy&#234;n tắc quản trị rủi ro v&#224; tr&#225;nh biến m&#236;nh th&#224;nh “c&#225; nằm tr&#234;n thớt” trong tay thị trường. Bởi tr&#234;n thương trường, kẻ sống s&#243;t kh&#244;ng phải l&#224; kẻ nhanh nhất, m&#224; l&#224; kẻ biết khi n&#224;o n&#234;n đứng ngo&#224;i quan s&#225;t.

Những ngày này, sàn chứng khoán Việt Nam rộn ràng như chợ cá phiên sáng. VN-Index liên tiếp lập đỉnh mới, chốt phiên 14/8/2025 ở 1.611,6 điểm, đánh dấu chuỗi 8 phiên tăng liên tiếp và vượt ngưỡng tâm lý 1.610 điểm (Vietnam News, 2025). Thanh khoản hàng ngày thường xuyên trên 30.000 tỷ đồng, thậm chí có phiên vượt kỷ lục 86.000 tỷ (Ainvest, 2025). Trong bối cảnh ấy, tâm lý “mua đuổi” tràn lan, nhiều nhà đầu tư sẵn sàng nhảy vào cổ phiếu đang tăng giá với kỳ vọng “lên tàu” kịp thời.

Tuy nhiên, kinh nghiệm thị trường cho thấy: mua đuổi ở vùng đỉnh chẳng khác gì cá nằm trên thớt – khi cổ phiếu chưa kịp về tài khoản mà thị trường bất ngờ chỉnh, nhà đầu tư trở thành kẻ bị động tuyệt đối. Lúc ấy, quyền sinh sát nằm trong tay thị trường: muốn “làm thịt” hay “cho sống” là chuyện của… người cầm dao.

Không thể phủ nhận, nền tảng vĩ mô đang hỗ trợ mạnh cho thị trường: GDP Việt Nam nửa đầu 2025 tăng 7,52%, dự kiến cả năm đạt 7,5-7,7%, lạm phát được giữ ở mức 3,19% (Reuters, 2025). Các cải cách như áp dụng hệ thống bù trừ trung tâm (CCP) đang mở đường cho khả năng nâng hạng thị trường từ “frontier” lên “emerging” (SGGP, 2025). Nếu kịch bản nâng hạng thành công, Việt Nam có thể thu hút thêm hơn 1,15 tỷ USD vốn ngoại, tập trung vào các cổ phiếu trụ cột (The Investor, 2025).

Nhưng chính khi mọi yếu tố đều “ngon lành” là lúc rủi ro FOMO trở nên nguy hiểm nhất. Số liệu từ Fastbull (2025) cho thấy, chỉ trong tuần đầu tháng 8, các quỹ ETF ngoại đã rút hơn 1.400 tỷ đồng khỏi thị trường, chủ yếu từ nhóm blue-chip. Điều này chứng tỏ, dòng tiền ngoại có thể đảo chiều rất nhanh để chốt lời, bất chấp bức tranh vĩ mô sáng sủa. Thêm vào đó, margin toàn thị trường hiện ở mức cao khoảng 10,9 tỷ USD (Ainvest, 2025), tạo áp lực bán tháo mạnh nếu xảy ra cú điều chỉnh.

Vì vậy, ở thời điểm này, việc “mua đuổi” đồng nghĩa với tự đặt mình vào thế cầu nguyện nhiều hơn là chủ động. Lợi nhuận tiềm năng luôn đi kèm rủi ro, nhưng rủi ro sẽ nhân đôi khi nhà đầu tư vừa thiếu quyền chủ động (cổ phiếu chưa về), vừa đứng ở vùng giá cao.

Kết luận: VN-Index hiện đang ở vùng hưng phấn với nhiều yếu tố hỗ trợ, nhưng cũng tiềm ẩn không ít nguy cơ điều chỉnh. Nhà đầu tư khôn ngoan cần tỉnh táo trước cám dỗ mua đuổi, giữ nguyên tắc quản trị rủi ro và tránh biến mình thành “cá nằm trên thớt” trong tay thị trường. Bởi trên thương trường, kẻ sống sót không phải là kẻ nhanh nhất, mà là kẻ biết khi nào nên đứng ngoài quan sát.