&#127752;L&#221; THUYẾT DOW

L&#253; thuyết Dow l&#224; một tập hợp s&#225;u nguy&#234;n tắc hoặc nguy&#234;n l&#253; cơ bản giải th&#237;ch c&#225;ch thị trường chứng kho&#225;n vận động. S&#225;u nguy&#234;n l&#253; n&#224;y lần đầu ti&#234;n được đưa ra v&#224; xuất bản trong một loạt c&#225;c b&#224;i x&#227; luận m&#224; Charles Dow đ&#227; viết từ những năm 1900 đến 1902 tr&#234;n Wall Street Journal. 

Tuy nhi&#234;n, n&#243; chỉ được đưa ra &#225;nh s&#225;ng sau khi &#244;ng qua đời, nhờ những nỗ lực của William Hamilton, George Schaefer v&#224; Robert Rhea, những người đ&#227; bi&#234;n soạn n&#243; v&#224; tr&#236;nh b&#224;y n&#243; th&#224;nh L&#253; thuyết Dow.

Charles Dow đ&#227; ph&#225;t triển L&#253; thuyết Dow từ ph&#226;n t&#237;ch của &#244;ng về h&#224;nh động gi&#225; thị trường v&#224;o cuối thế kỷ 19. Cho đến khi qua đời v&#224;o năm 1902, Dow l&#224; chủ sở hữu đồng thời l&#224; bi&#234;n tập vi&#234;n của The Wall Street Journal. Mặc d&#249; &#244;ng chưa bao giờ viết s&#225;ch về những l&#253; thuyết n&#224;y, nhưng &#244;ng đ&#227; viết một số b&#224;i x&#227; luận phản &#225;nh quan điểm của m&#236;nh về đầu cơ v&#224; vai tr&#242; của đường sắt v&#224; trung b&#236;nh c&#244;ng nghiệp.

&#129716;S&#225;u nguy&#234;n l&#253; cơ bản của L&#253; thuyết Dow

1. Thị trường giảm gi&#225; tất cả mọi thứ

Theo nguy&#234;n l&#253; n&#224;y, thị trường đ&#227; phản &#225;nh tất cả c&#225;c th&#244;ng tin sẵn c&#243;. Mọi thứ cần biết đều đ&#227; được phản &#225;nh tr&#234;n thị trường th&#244;ng qua gi&#225; cả. Gi&#225; đại diện cho tổng tất cả hy vọng, nỗi sợ h&#227;i v&#224; mong đợi của tất cả những người tham gia. Biến động l&#227;i suất, kỳ vọng thu nhập, dự b&#225;o doanh thu, tin tức ch&#237;nh trị, s&#225;ng kiến sản phẩm v&#224; tất cả những thứ kh&#225;c đều đ&#227; được định gi&#225; tr&#234;n thị trường. Điều bất ngờ c&#243; thể sẽ xảy ra, nhưng th&#244;ng thường điều n&#224;y sẽ chỉ ảnh hưởng đến xu hướng ngắn hạn. Xu hướng ch&#237;nh sẽ kh&#244;ng bị ảnh hưởng. C&#225;c nh&#224; giao dịch c&#243; thể nghi&#234;n cứu c&#225;c biến động gi&#225; n&#224;y để hiểu thị trường c&#243; thể sẽ biến động như thế n&#224;o trong tương lai gần.

2. Thị trường c&#243; ba xu hướng

-C&#225;c xu hướng ch&#237;nh:

Những xu hướng n&#224;y l&#224; những chuyển động ch&#237;nh tr&#234;n thị trường v&#224; ch&#250;ng c&#243; thể k&#233;o d&#224;i trong một hoặc nhiều năm. Xu hướng ch&#237;nh x&#225;c định đ&#226;y l&#224; một thị trường tăng gi&#225; (đi l&#234;n) hay giảm (đi xuống).

- Xu hướng thứ cấp:

Xu hướng thứ cấp l&#224;m gi&#225;n đoạn chuyển động của Xu hướng ch&#237;nh, di chuyển theo hướng ngược lại. Tuy nhi&#234;n, việc x&#225;c định một Xu hướng thứ cấp khi n&#243; đang trong qu&#225; tr&#236;nh ph&#225;t triển l&#224; rất kh&#243;. Ch&#250;ng thường l&#226;y lan trong một khoảng thời gian từ ba tuần đến v&#224;i th&#225;ng. V&#224; ch&#250;ng c&#243; thể di chuyển theo hướng ngược lại với xu hướng ch&#237;nh. V&#237; dụ: trong một thị trường chủ yếu tăng gi&#225;, bạn c&#243; thể thấy xu hướng giảm thứ cấp trong v&#224;i tuần trước khi thị trường tăng trở lại.

- C&#225;c xu hướng nhỏ:

C&#225;c xu hướng nhỏ, như t&#234;n gọi, xảy ra trong một khoảng thời gian rất ngắn. Th&#244;ng thường, ch&#250;ng chỉ tồn tại trong v&#224;i ng&#224;y hoặc dưới 3 tuần. Những xu hướng n&#224;y về cơ bản chỉ l&#224; nhiễu thị trường v&#224; ch&#250;ng l&#224; những h&#236;nh mẫu k&#233;m tin cậy nhất nếu bạn đang t&#236;m kiếm c&#225;c xu hướng thị trường để theo d&#245;i. C&#225;c xu hướng nhỏ c&#243; thể ngược hướng với xu hướng ch&#237;nh hoặc xu hướng phụ.

3. Xu hướng thị trường c&#243; ba giai đoạn

Cho d&#249; thị trường đang đi l&#234;n hay đi xuống, mọi xu hướng đều được đ&#225;nh dấu bởi ba giai đoạn. C&#225;c giai đoạn n&#224;y được liệt k&#234; ở đ&#226;y.

- Giai đoạn t&#237;ch lũy
- Giai đoạn tăng trưởng
- Giai đoạn ph&#226;n phối

4. C&#225;c chỉ số phải x&#225;c định lẫn nhau

Để x&#225;c định rằng một xu hướng đ&#227; được thiết lập, điều cần thiết l&#224; tất cả c&#225;c chỉ số thị trường phải x&#225;c nhận lẫn nhau. V&#236; vậy, chuyển động của một chỉ số phải khớp với chuyển động của tất cả c&#225;c chỉ số kh&#225;c tr&#234;n thị trường. Chỉ khi đ&#243;, ch&#250;ng ta mới c&#243; thể d&#225;n nh&#227;n thị trường l&#224; tăng hay giảm, t&#249;y từng trường hợp.

5. Khối lượng giao dịch phải ph&#249; hợp với xu hướng gi&#225; cả

Theo nguy&#234;n l&#253; n&#224;y, bất kỳ xu hướng ch&#237;nh n&#224;o tr&#234;n thị trường, d&#249; tăng hay giảm, đều phải được hỗ trợ bởi sự gia tăng tương ứng của khối lượng giao dịch. Để l&#224;m r&#245; hơn, h&#227;y lấy v&#237; dụ về một giai đoạn thị trường m&#224; gi&#225; đang tăng. Để ph&#226;n loại đ&#226;y l&#224; thị trường chủ yếu tăng gi&#225;, khối lượng giao dịch n&#234;n tăng khi gi&#225; đi l&#234;n (v&#236; đ&#226;y l&#224; xu hướng ch&#237;nh) v&#224; giảm khi gi&#225; đi xuống (v&#236; đ&#226;y l&#224; xu hướng thứ cấp). N&#243;i c&#225;ch kh&#225;c, nhiều giao dịch n&#234;n theo xu hướng tăng ch&#237;nh hơn l&#224; xu hướng giảm thứ cấp.

Ngược lại, h&#227;y xem một thị trường m&#224; gi&#225; đang giảm. Ở đ&#226;y, để ph&#226;n loại đ&#226;y l&#224; thị trường chủ yếu giảm gi&#225;, khối lượng giao dịch n&#234;n tăng khi gi&#225; đi xuống (v&#236; đ&#226;y l&#224; xu hướng ch&#237;nh) v&#224; giảm khi gi&#225; tăng (v&#236; đ&#226;y l&#224; xu hướng thứ cấp). N&#243;i c&#225;ch kh&#225;c, nhiều giao dịch n&#234;n theo xu hướng giảm ch&#237;nh hơn l&#224; xu hướng tăng thứ cấp.

6. Xu hướng được duy tr&#236; cho đến khi c&#243; dấu hiệu đảo chiều

Charles Dow nhận ra rằng rất dễ nhầm lẫn giữa xu hướng thứ cấp với xu hướng đảo chiều. Điều n&#224;y l&#224; do cả hai biến động gi&#225; n&#224;y đều di chuyển theo hướng ngược lại với xu hướng ch&#237;nh. V&#237; dụ, giả sử thị trường b&#226;y giờ chủ yếu l&#224; giảm gi&#225; (hoặc giảm xuống). Sự tăng gi&#225; tạm thời c&#243; vẻ giống như một sự đảo chiều xu hướng. Nhưng một lần nữa, n&#243; cũng c&#243; thể chỉ l&#224; một xu hướng thứ cấp. V&#236; vậy, theo như L&#253; thuyết Dow, bạn sẽ phải tiếp tục coi thị trường l&#224; giảm gi&#225; ngay cả khi c&#243; xu hướng tăng tạm thời cho đến khi r&#245; r&#224;ng rằng xu hướng tăng được thiết lập. Trong trường hợp đ&#243;, n&#243; sẽ l&#224; một sự đảo ngược xu hướng, l&#224;m cho thị trường tăng gi&#225;.

&#128204;Hạn chế của l&#253; thuyết Dow 

- L&#253; thuyết Dow c&#243; độ trễ lớn

Trong khi thị trường chứng kho&#225;n biến động li&#234;n tục t&#237;nh theo gi&#226;y, theo ph&#250;t th&#236; l&#253; thuyết n&#224;y lại gặp phải hạn chế về độ trễ của th&#244;ng tin. Điều n&#224;y phản &#225;nh rằng nếu như nh&#224; đầu tư cứ nhất quyết tu&#226;n thủ đ&#250;ng theo c&#225;c nguy&#234;n l&#253; cứng nhắc ph&#237;a tr&#234;n, th&#236; c&#243; khả năng bạn sẽ bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận ở giai đoạn đầu cũng như giai đoạn cuối của biến động.

- Kh&#244;ng phải l&#250;c n&#224;o l&#253; thuyết Dow cũng ch&#237;nh x&#225;c

C&#242;n t&#249;y theo t&#236;nh h&#236;nh thực tế tr&#234;n thị trường cũng như khả năng ph&#226;n t&#237;ch của nh&#224; giao dịch m&#224; l&#253; thuyết Dow c&#243; thể ch&#237;nh x&#225;c hoặc kh&#244;ng.

- L&#253; thuyết Dow kh&#244;ng gi&#250;p được c&#225;c nh&#224; đầu tư nếu c&#243; biến động trung gian

L&#253; thuyết n&#224;y hầu như kh&#244;ng cung cấp bất cứ dấu hiệu n&#224;o cho sự thay đổi trong c&#225;c biến động trung gian.

- Cuối c&#249;ng, l&#253; thuyết n&#224;y thường khiến c&#225;c nh&#224; đầu tư bị băn khoăn

Mặc d&#249; th&#244;ng thường l&#253; thuyết Dow sẽ cung cấp những c&#226;u trả lời hợp l&#253; dựa tr&#234;n cơ sở c&#225;c biến động diễn ra thực tế tr&#234;n thị trường. Tuy nhi&#234;n x&#233;t trong một v&#224;i trường hợp th&#236; thị trường vẫn c&#243; khả năng l&#234;n gi&#225; nhưng thực tế thị trường đ&#227; bước sang giai đoạn nguy hiểm. Trong trường hợp đ&#243;, đối tượng những nh&#224; đầu tư nhỏ sẽ dễ bị băn khoăn kh&#244;ng biết việc tin tưởng theo l&#253; thuyết n&#224;y c&#243; đ&#250;ng đắn hay kh&#244;ng.

-Nội dung được tham khảo từ nhiều nguồn- 


🌈LÝ THUYẾT DOW

Lý thuyết Dow là một tập hợp sáu nguyên tắc hoặc nguyên lý cơ bản giải thích cách thị trường chứng khoán vận động. Sáu nguyên lý này lần đầu tiên được đưa ra và xuất bản trong một loạt các bài xã luận mà Charles Dow đã viết từ những năm 1900 đến 1902 trên Wall Street Journal. 

Tuy nhiên, nó chỉ được đưa ra ánh sáng sau khi ông qua đời, nhờ những nỗ lực của William Hamilton, George Schaefer và Robert Rhea, những người đã biên soạn nó và trình bày nó thành Lý thuyết Dow.

Charles Dow đã phát triển Lý thuyết Dow từ phân tích của ông về hành động giá thị trường vào cuối thế kỷ 19. Cho đến khi qua đời vào năm 1902, Dow là chủ sở hữu đồng thời là biên tập viên của The Wall Street Journal. Mặc dù ông chưa bao giờ viết sách về những lý thuyết này, nhưng ông đã viết một số bài xã luận phản ánh quan điểm của mình về đầu cơ và vai trò của đường sắt và trung bình công nghiệp.

🪴Sáu nguyên lý cơ bản của Lý thuyết Dow

1. Thị trường giảm giá tất cả mọi thứ

Theo nguyên lý này, thị trường đã phản ánh tất cả các thông tin sẵn có. Mọi thứ cần biết đều đã được phản ánh trên thị trường thông qua giá cả. Giá đại diện cho tổng tất cả hy vọng, nỗi sợ hãi và mong đợi của tất cả những người tham gia. Biến động lãi suất, kỳ vọng thu nhập, dự báo doanh thu, tin tức chính trị, sáng kiến sản phẩm và tất cả những thứ khác đều đã được định giá trên thị trường. Điều bất ngờ có thể sẽ xảy ra, nhưng thông thường điều này sẽ chỉ ảnh hưởng đến xu hướng ngắn hạn. Xu hướng chính sẽ không bị ảnh hưởng. Các nhà giao dịch có thể nghiên cứu các biến động giá này để hiểu thị trường có thể sẽ biến động như thế nào trong tương lai gần.

2. Thị trường có ba xu hướng

-Các xu hướng chính:

Những xu hướng này là những chuyển động chính trên thị trường và chúng có thể kéo dài trong một hoặc nhiều năm. Xu hướng chính xác định đây là một thị trường tăng giá (đi lên) hay giảm (đi xuống).

- Xu hướng thứ cấp:

Xu hướng thứ cấp làm gián đoạn chuyển động của Xu hướng chính, di chuyển theo hướng ngược lại. Tuy nhiên, việc xác định một Xu hướng thứ cấp khi nó đang trong quá trình phát triển là rất khó. Chúng thường lây lan trong một khoảng thời gian từ ba tuần đến vài tháng. Và chúng có thể di chuyển theo hướng ngược lại với xu hướng chính. Ví dụ: trong một thị trường chủ yếu tăng giá, bạn có thể thấy xu hướng giảm thứ cấp trong vài tuần trước khi thị trường tăng trở lại.

- Các xu hướng nhỏ:

Các xu hướng nhỏ, như tên gọi, xảy ra trong một khoảng thời gian rất ngắn. Thông thường, chúng chỉ tồn tại trong vài ngày hoặc dưới 3 tuần. Những xu hướng này về cơ bản chỉ là nhiễu thị trường và chúng là những hình mẫu kém tin cậy nhất nếu bạn đang tìm kiếm các xu hướng thị trường để theo dõi. Các xu hướng nhỏ có thể ngược hướng với xu hướng chính hoặc xu hướng phụ.

3. Xu hướng thị trường có ba giai đoạn

Cho dù thị trường đang đi lên hay đi xuống, mọi xu hướng đều được đánh dấu bởi ba giai đoạn. Các giai đoạn này được liệt kê ở đây.

- Giai đoạn tích lũy
- Giai đoạn tăng trưởng
- Giai đoạn phân phối

4. Các chỉ số phải xác định lẫn nhau

Để xác định rằng một xu hướng đã được thiết lập, điều cần thiết là tất cả các chỉ số thị trường phải xác nhận lẫn nhau. Vì vậy, chuyển động của một chỉ số phải khớp với chuyển động của tất cả các chỉ số khác trên thị trường. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể dán nhãn thị trường là tăng hay giảm, tùy từng trường hợp.

5. Khối lượng giao dịch phải phù hợp với xu hướng giá cả

Theo nguyên lý này, bất kỳ xu hướng chính nào trên thị trường, dù tăng hay giảm, đều phải được hỗ trợ bởi sự gia tăng tương ứng của khối lượng giao dịch. Để làm rõ hơn, hãy lấy ví dụ về một giai đoạn thị trường mà giá đang tăng. Để phân loại đây là thị trường chủ yếu tăng giá, khối lượng giao dịch nên tăng khi giá đi lên (vì đây là xu hướng chính) và giảm khi giá đi xuống (vì đây là xu hướng thứ cấp). Nói cách khác, nhiều giao dịch nên theo xu hướng tăng chính hơn là xu hướng giảm thứ cấp.

Ngược lại, hãy xem một thị trường mà giá đang giảm. Ở đây, để phân loại đây là thị trường chủ yếu giảm giá, khối lượng giao dịch nên tăng khi giá đi xuống (vì đây là xu hướng chính) và giảm khi giá tăng (vì đây là xu hướng thứ cấp). Nói cách khác, nhiều giao dịch nên theo xu hướng giảm chính hơn là xu hướng tăng thứ cấp.

6. Xu hướng được duy trì cho đến khi có dấu hiệu đảo chiều

Charles Dow nhận ra rằng rất dễ nhầm lẫn giữa xu hướng thứ cấp với xu hướng đảo chiều. Điều này là do cả hai biến động giá này đều di chuyển theo hướng ngược lại với xu hướng chính. Ví dụ, giả sử thị trường bây giờ chủ yếu là giảm giá (hoặc giảm xuống). Sự tăng giá tạm thời có vẻ giống như một sự đảo chiều xu hướng. Nhưng một lần nữa, nó cũng có thể chỉ là một xu hướng thứ cấp. Vì vậy, theo như Lý thuyết Dow, bạn sẽ phải tiếp tục coi thị trường là giảm giá ngay cả khi có xu hướng tăng tạm thời cho đến khi rõ ràng rằng xu hướng tăng được thiết lập. Trong trường hợp đó, nó sẽ là một sự đảo ngược xu hướng, làm cho thị trường tăng giá.

📌Hạn chế của lý thuyết Dow 

- Lý thuyết Dow có độ trễ lớn

Trong khi thị trường chứng khoán biến động liên tục tính theo giây, theo phút thì lý thuyết này lại gặp phải hạn chế về độ trễ của thông tin. Điều này phản ánh rằng nếu như nhà đầu tư cứ nhất quyết tuân thủ đúng theo các nguyên lý cứng nhắc phía trên, thì có khả năng bạn sẽ bỏ lỡ cơ hội kiếm lợi nhuận ở giai đoạn đầu cũng như giai đoạn cuối của biến động.

- Không phải lúc nào lý thuyết Dow cũng chính xác

Còn tùy theo tình hình thực tế trên thị trường cũng như khả năng phân tích của nhà giao dịch mà lý thuyết Dow có thể chính xác hoặc không.

- Lý thuyết Dow không giúp được các nhà đầu tư nếu có biến động trung gian

Lý thuyết này hầu như không cung cấp bất cứ dấu hiệu nào cho sự thay đổi trong các biến động trung gian.

- Cuối cùng, lý thuyết này thường khiến các nhà đầu tư bị băn khoăn

Mặc dù thông thường lý thuyết Dow sẽ cung cấp những câu trả lời hợp lý dựa trên cơ sở các biến động diễn ra thực tế trên thị trường. Tuy nhiên xét trong một vài trường hợp thì thị trường vẫn có khả năng lên giá nhưng thực tế thị trường đã bước sang giai đoạn nguy hiểm. Trong trường hợp đó, đối tượng những nhà đầu tư nhỏ sẽ dễ bị băn khoăn không biết việc tin tưởng theo lý thuyết này có đúng đắn hay không.

-Nội dung được tham khảo từ nhiều nguồn- 


BRM Investing.Cộng đồng chứng khoán TMT

Nguyễn Huy Hoàng 