Hiện nay, nhiều quốc gia thành công trong việc phát triển các dự án lấn biển. Tuy nhiên, không phải tất cả dự án này đều thành công.

Đô thị lấn biển, không phải lúc nào cũng thành công

Trên thế giới, nhiều thành phố, thậm chí cả một số quốc gia đã triển khai chiến lược ‘tiến biển’ nhằm mở rộng không gian phát triển kinh tế, tạo dư địa cho đô thị hóa và hạ tầng mới, đồng thời thúc đẩy khai thác bền vững các nguồn lực biển một cách bền vững.

Ví dụ, New York - Manhattan (Hoa Kỳ), đô thị được hình thành từ thế kỷ 18. Nhờ vị trí cảng biển tự nhiên đắc địa, Manhattan sớm trở thành điểm trung chuyển thương mại, từ đó thu hút ngân hàng, thị trường chứng khoán và hàng loạt định chế tài chính tập trung về Phố Wall, tạo nên trung tâm tài chính hàng đầu thế giới.

Ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu bất động sản Việt Nam. Ảnh: RT.

Hoặc như Marina Bay của Singapore, dự án lấn biển được triển khai từ thập niên 1970, giúp mở rộng thêm khoảng 20% diện tích cho quốc đảo vốn rất hạn chế về quỹ đất.

Tại buổi đối thoại: “Tiến biển bằng siêu đô thị ESG++: Đột phá bằng công nghệ xanh” diễn ra vào chiều 9/12, ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu bất động sản Việt Nam cho biết: Không chỉ New York - Manhattan hay Singapore, các đô thị lấn biển khác như Tokyo của Nhật Bản, Songdo - Incheon của Hàn Quốc hay Dubai cũng đã hình thành không gian đô thị hiện đại, đa chức năng, tạo động lực bứt phá cho kinh tế, du lịch và thương mại.

“Điều này chứng minh rằng, “tiến biển” không còn là lựa chọn, mà đã trở thành xu hướng tất yếu của các trung tâm đô thị lớn trên thế giới”, ông Doanh nói.

Tuy nhiên, ông Doanh cũng cho rằng, không phải mọi dự án lấn biển đều thành công. Thay vào đó, khi phát triển các dự án lấn biển cần có tầm nhìn và giải pháp phù hợp, nhà đầu tư là nhân tố then chốt quyết định chất lượng - độ bền - giá trị xã hội.

Tại Việt Nam, một số dự án tại Cần Giờ đang “tiến biển” theo hướng mới, ứng dụng mô hình ESG++ cùng các công nghệ hiện đại để giải bài toán nền móng, tăng khả năng chống chịu khí hậu và bảo vệ hệ sinh thái ven biển.

ESG++ được hiểu là cách tiếp cận mở rộng so với ESG truyền thống, không chỉ tập trung vào ba trụ cột Môi trường - Xã hội - Quản trị, mà còn bổ sung các tiêu chí nâng cao về thích ứng khí hậu, phục hồi sinh thái và phát triển hạ tầng bền vững. Nhờ đó, các dự án lấn biển hướng tới mục tiêu phát triển lâu dài, an toàn và hài hòa hơn với thiên nhiên.

PGS.TS.KTS Hoàng Mạnh Nguyên, Chủ tịch Viện Khoa học Công nghệ Đô thị xanh nhìn nhận: Để làm được một đại đô thị lấn biển theo chuẩn ESG++ không phải dễ, vì đây là một “siêu hệ thống” với mức đầu tư khổng lồ.

Từ năng lượng sạch, nước sạch - nước tuần hoàn, giao thông xanh, xử lý chất thải theo mô hình tuần hoàn, cho đến bảo tồn và tái tạo hệ sinh thái biển, rồi quản trị toàn bộ vận hành bằng dữ liệu thời gian thực… mỗi hạng mục đều đòi hỏi công nghệ cao và nguồn lực tài chính rất mạnh.

“Nói cách khác, đây là cuộc chơi của những chủ đầu tư có tầm nhìn hàng chục năm và đủ năng lực để theo đuổi một tiêu chuẩn bền vững ở mức gần như “tối đa hoá”. Cũng chính vì khó làm, đắt đỏ, hiếm có, các đô thị ESG++ lấn biển trở thành “sản phẩm độc bản” trên bản đồ bất động sản toàn cầu”, PGS.TS.KTS Hoàng Mạnh Nguyên nói.

Không có TOD, không có đại đô thị

Mặc dù vậy, để các đô thị lấn biển tại Việt Nam xứng tầm với các đô thị lấn biển trên thế giới, điều quan trọng là phải phát triển đô thị xoay quanh các điểm trung chuyển giao thông công cộng (TOD). Nhiều chuyên gia cho rằng, không có TOD, không thể có đại đô thị. Không có hạ tầng siêu tốc, không thể có trung tâm mới.

Ví dụ, Cần Giờ đang được đầu tư mạnh vào hạ tầng cấp vùng gồm: Đường sắt tốc độ cao Bến Thành - Cần Giờ, cầu Cần Giờ khởi công năm 2026, đường vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu dự kiến vận hành năm 2029...

Để các đô thị lấn biển tại Việt Nam xứng tầm, điều quan trọng là phải phát triển đô thị xoay quanh các điểm trung chuyển giao thông công cộng (Ảnh: DT).

PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên hình dung các tuyến đường sắt tốc độ cao, các cây cầu vượt biển và các tuyến kết nối liên vùng giống như những “đường băng” để một đô thị cất cánh.

“Với đường sắt tốc độ cao lên tới 350 km/h kết hợp mô hình TOD, tức phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng, đây là một lợi thế cực hiếm trên bản đồ các đô thị biển thế giới. Nó không chỉ rút ngắn khoảng cách, mà còn tạo điều kiện để Cần Giờ phát triển một cách đồng bộ, từ hạ tầng đến không gian sống, biến nơi này thành một đô thị biển - sinh thái chuẩn mực, hấp dẫn cả cư dân lẫn nhà đầu tư”, ông nói.

Dưới góc nhìn phát triển đô thị, TS.KTS Trương Văn Quảng, Phó Tổng Thư ký Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng: TOD giúp hình thành các trung tâm thương mại, dịch vụ, tài chính và công nghệ ngay xung quanh ga tàu, nơi mật độ tiếp cận cao, dòng người và dòng vốn hội tụ mạnh nhất.

TS.KTS Trương Văn Quảng, Phó Tổng Thư ký Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam. Ảnh: RT.

Theo TS.KTS Trương Văn Quảng, đối với thị trường bất động sản, hạ tầng tốc độ cao sẽ định hình lại hoàn toàn giá trị không gian. Những khu vực nằm trong bán kính TOD 5 phút sẽ trở thành "toạ độ vàng phát triển", nơi thương mại, khách sạn, văn phòng, dịch vụ cao cấp và nhà ở hội tụ.

Không chỉ giá bất động sản tăng, mà tính thanh khoản, khả năng hấp thụ dân số và tính bền vững của đô thị cũng tăng theo. Các nhà đầu tư quốc tế vốn rất ưu tiên các đô thị có kết nối tốc độ cao bởi nó đảm bảo tính cạnh tranh dài hạn.

“TOD sẽ giúp đô thị lấn biển Cần Giờ bước ra khỏi chuỗi giá trị thuần du lịch hay sinh thái, để gia nhập chuỗi đô thị - tài chính - logistics - công nghệ của TP.HCM mở rộng. Khi khoảng cách vật lý không còn là rào cản, Cần Giờ có thể trở thành một "cực tăng trưởng xanh" mới của quốc gia”, ông nói.

Link gốc