Đ&#225;nh gi&#225; bối cảnh cuộc tấn c&#244;ng của Israel v&#224;o Iran:
Iran bị IAEA khiển tr&#225;ch:V&#224;o ng&#224;y 12/6/2025, Hội đồng IAEA lần đầu ti&#234;n sau 20 năm tuy&#234;n bố  Iran vi phạm nghĩa vụ kh&#244;ng phổ biến vũ kh&#237; hạt nh&#226;n, v&#236; kh&#244;ng giải tr&#236;nh được nguồn gốc vật liệu hạt nh&#226;n chưa khai b&#225;o. Điều n&#224;y mở đường cho việc đưa vấn đề Iran l&#234;n Hội đồng Bảo an Li&#234;n Hợp Quốc.
Iran phản ứng mạnh: Tehran tuy&#234;n bố mở cơ sở l&#224;m gi&#224;u uranium mới, n&#226;ng cấp to&#224;n bộ m&#225;y ly t&#226;m tại Fordow th&#224;nh loại ti&#234;n tiến để tăng tốc sản xuất uranium cấp vũ kh&#237;. Iran hiện sản xuất đủ uranium cấp độ cao cho 1 quả bom hạt nh&#226;n mỗi th&#225;ng.
Mỹ – Iran bế tắc đ&#224;m ph&#225;n: Trước v&#242;ng đ&#224;m ph&#225;n hạt nh&#226;n lần 6, Tổng thống Trump tỏ ra mất niềm tin v&#224;o khả năng đạt được thỏa thuận. Israel v&#224; Mỹ cảnh b&#225;o trước về nguy cơ tấn c&#244;ng qu&#226;n sự nếu Iran tiếp tục tăng tốc.
Chuyện g&#236; đ&#227; xảy ra?
Israel ph&#225;t động chiến dịch “Rising Lion”: Rạng s&#225;ng 13/6 (giờ địa phương), h&#224;ng chục chiến đấu cơ Israel đồng loạt kh&#244;ng k&#237;ch c&#225;c mục ti&#234;u tại Natanz, Tehran, v&#224; c&#225;c căn cứ t&#234;n lửa – nơi Iran đang đẩy mạnh l&#224;m gi&#224;u uranium v&#224; triển khai chương tr&#236;nh vũ kh&#237; hạt nh&#226;n.
Mục ti&#234;u bị đ&#225;nh tr&#250;ng gồm:
Cơ sở hạt nh&#226;n Natanz.
C&#225;c nh&#224; khoa học chủ chốt của Iran.
Chương tr&#236;nh t&#234;n lửa đạn đạo.
Sở chỉ huy qu&#226;n sự Iran.
T&#236;nh trạng khẩn cấp được ban bố tại Israel, chuẩn bị đối ph&#243; với khả năng Iran trả đũa bằng t&#234;n lửa v&#224; m&#225;y bay kh&#244;ng người l&#225;i.
C&#225;c kịch bản c&#243; thể x&#227;y ra tiếp theo:
Rủi ro xung đột lan rộng:
Iran cảnh b&#225;o: mọi căn cứ Mỹ tại Trung Đ&#244;ng sẽ nằm trong tầm ngắm nếu bị tấn c&#244;ng tiếp.
Mỹ r&#250;t bớt nh&#226;n sự ngoại giao v&#224; qu&#226;n sự khỏi khu vực.
Kết th&#250;c ngoại giao – mở cửa chiến tranh:
Đ&#224;m ph&#225;n hạt nh&#226;n coi như sụp đổ. Iran c&#243; thể:
R&#250;t khỏi NPT (Hiệp ước kh&#244;ng phổ biến vũ kh&#237; hạt nh&#226;n).
Trục xuất thanh tra IAEA.
Đẩy nhanh việc chế tạo vũ kh&#237; hạt nh&#226;n.
T&#225;c động to&#224;n cầu:
Gi&#225; dầu tăng mạnh, d&#242;ng tiền theo tr&#250; v&#224;o c&#225;c t&#224;i sản an to&#224;n (V&#224;ng, tr&#225;i phiếu ch&#237;nh phủ nhật,…)
Chuỗi cung ứng năng lượng v&#224; thương mại to&#224;n cầu c&#243; nguy cơ bị gi&#225;n đoạn nếu eo biển Hormuz hoặc c&#225;c cơ sở dầu mỏ bị tấn c&#244;ng.
 
Đ&#225;nh gi&#225;:
Sự kiện vừa qua cho thấy khả năng thất bại trong nỗ lực đ&#224;m ph&#225;n thỏa thuận hạt nh&#226;n giữa phương T&#226;y v&#224; Iran, đồng thời l&#224;m gia tăng nghi ngờ rằng Iran đ&#227; sở hữu c&#244;ng nghệ chế tạo vũ kh&#237; hạt nh&#226;n. Theo Wall Street Journal, Iran hiện đang l&#224;m gi&#224;u uranium ở cấp độ cao (60%) – đủ để chế tạo một đầu đạn hạt nh&#226;n mỗi th&#225;ng, chủ yếu tại cơ sở Fordow. Việc lắp đặt c&#225;c m&#225;y ly t&#226;m ti&#234;n tiến sẽ c&#224;ng đẩy nhanh tiến tr&#236;nh n&#224;y. Tehran khẳng định chương tr&#236;nh hạt nh&#226;n của họ chỉ phục vụ mục đ&#237;ch h&#242;a b&#236;nh, nhưng Iran hiện l&#224; quốc gia duy nhất kh&#244;ng sở hữu vũ kh&#237; hạt nh&#226;n m&#224; lại sản xuất uranium ở cấp độ n&#224;y. Nếu điều đ&#243; l&#224; sự thật, cục diện an ninh khu vực Trung Đ&#244;ng c&#243; thể sẽ thay đổi, l&#224;m suy giảm ảnh hưởng của phương T&#226;y, b&#234;n canh c&#244;ng cụ cản trở an ninh tại khu vực eo biển Hormuz.
Ch&#250;ng t&#244;i cho rằng, đ&#226;y c&#243; thể l&#224; bước leo thang c&#243; t&#237;nh to&#225;n nhằm tạo ưu thế cho Iran trước v&#242;ng đ&#224;m ph&#225;n hạt nh&#226;n lần thứ 6 với Mỹ, dự kiến diễn ra cuối tuần n&#224;y tại Muscat. Do đ&#243;, mức độ leo thang sẽ c&#242;n phụ thuộc lớn v&#224;o kết quả của cuộc gặp v&#224; t&#237;n hiệu từ hai ph&#237;a trong qu&#225; tr&#236;nh đối thoại.
Hiện tại, diễn biến căng thẳng chỉ mang t&#237;nh cục bộ, nhưng ho&#224;n to&#224;n c&#243; thể dẫn đến nguy cơ gi&#225;n đoạn tại eo biển Hormuz nếu xung đột leo thang nghi&#234;m trọng. Đ&#226;y mới ch&#237;nh l&#224; rủi ro mang t&#237;nh cấu tr&#250;c, c&#243; khả năng l&#224;m gi&#225;n đoạn d&#242;ng chảy năng lượng to&#224;n cầu v&#224; đẩy gi&#225; năng lượng tăng mạnh. Nếu t&#236;nh huống đ&#243; chưa xảy ra, c&#225;c phản ứng gi&#225; tr&#234;n thị trường t&#224;i sản c&#243; thể chỉ mang t&#237;nh đầu cơ ngắn hạn. Do đ&#243;, nh&#224; đầu tư cần theo d&#245;i s&#225;t t&#236;nh h&#236;nh, ph&#226;n bổ tỷ trọng danh mục hợp l&#253; theo khẩu vị rủi ro c&#225; nh&#226;n v&#224; ưu ti&#234;n t&#237;nh thanh khoản nhanh cho vị thế đ&#226;u cơ của m&#236;nh nếu

Đánh giá bối cảnh cuộc tấn công của Israel vào Iran:
Iran bị IAEA khiển trách:Vào ngày 12/6/2025, Hội đồng IAEA lần đầu tiên sau 20 năm tuyên bố  Iran vi phạm nghĩa vụ không phổ biến vũ khí hạt nhân, vì không giải trình được nguồn gốc vật liệu hạt nhân chưa khai báo. Điều này mở đường cho việc đưa vấn đề Iran lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Iran phản ứng mạnh: Tehran tuyên bố mở cơ sở làm giàu uranium mới, nâng cấp toàn bộ máy ly tâm tại Fordow thành loại tiên tiến để tăng tốc sản xuất uranium cấp vũ khí. Iran hiện sản xuất đủ uranium cấp độ cao cho 1 quả bom hạt nhân mỗi tháng.
Mỹ – Iran bế tắc đàm phán: Trước vòng đàm phán hạt nhân lần 6, Tổng thống Trump tỏ ra mất niềm tin vào khả năng đạt được thỏa thuận. Israel và Mỹ cảnh báo trước về nguy cơ tấn công quân sự nếu Iran tiếp tục tăng tốc.
Chuyện gì đã xảy ra?
Israel phát động chiến dịch “Rising Lion”: Rạng sáng 13/6 (giờ địa phương), hàng chục chiến đấu cơ Israel đồng loạt không kích các mục tiêu tại Natanz, Tehran, và các căn cứ tên lửa – nơi Iran đang đẩy mạnh làm giàu uranium và triển khai chương trình vũ khí hạt nhân.
Mục tiêu bị đánh trúng gồm:
Cơ sở hạt nhân Natanz.
Các nhà khoa học chủ chốt của Iran.
Chương trình tên lửa đạn đạo.
Sở chỉ huy quân sự Iran.
Tình trạng khẩn cấp được ban bố tại Israel, chuẩn bị đối phó với khả năng Iran trả đũa bằng tên lửa và máy bay không người lái.
Các kịch bản có thể xãy ra tiếp theo:
Rủi ro xung đột lan rộng:
Iran cảnh báo: mọi căn cứ Mỹ tại Trung Đông sẽ nằm trong tầm ngắm nếu bị tấn công tiếp.
Mỹ rút bớt nhân sự ngoại giao và quân sự khỏi khu vực.
Kết thúc ngoại giao – mở cửa chiến tranh:
Đàm phán hạt nhân coi như sụp đổ. Iran có thể:
Rút khỏi NPT (Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân).
Trục xuất thanh tra IAEA.
Đẩy nhanh việc chế tạo vũ khí hạt nhân.
Tác động toàn cầu:
Giá dầu tăng mạnh, dòng tiền theo trú vào các tài sản an toàn (Vàng, trái phiếu chính phủ nhật,…)
Chuỗi cung ứng năng lượng và thương mại toàn cầu có nguy cơ bị gián đoạn nếu eo biển Hormuz hoặc các cơ sở dầu mỏ bị tấn công.
 
Đánh giá:
Sự kiện vừa qua cho thấy khả năng thất bại trong nỗ lực đàm phán thỏa thuận hạt nhân giữa phương Tây và Iran, đồng thời làm gia tăng nghi ngờ rằng Iran đã sở hữu công nghệ chế tạo vũ khí hạt nhân. Theo Wall Street Journal, Iran hiện đang làm giàu uranium ở cấp độ cao (60%) – đủ để chế tạo một đầu đạn hạt nhân mỗi tháng, chủ yếu tại cơ sở Fordow. Việc lắp đặt các máy ly tâm tiên tiến sẽ càng đẩy nhanh tiến trình này. Tehran khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích hòa bình, nhưng Iran hiện là quốc gia duy nhất không sở hữu vũ khí hạt nhân mà lại sản xuất uranium ở cấp độ này. Nếu điều đó là sự thật, cục diện an ninh khu vực Trung Đông có thể sẽ thay đổi, làm suy giảm ảnh hưởng của phương Tây, bên canh công cụ cản trở an ninh tại khu vực eo biển Hormuz.
Chúng tôi cho rằng, đây có thể là bước leo thang có tính toán nhằm tạo ưu thế cho Iran trước vòng đàm phán hạt nhân lần thứ 6 với Mỹ, dự kiến diễn ra cuối tuần này tại Muscat. Do đó, mức độ leo thang sẽ còn phụ thuộc lớn vào kết quả của cuộc gặp và tín hiệu từ hai phía trong quá trình đối thoại.
Hiện tại, diễn biến căng thẳng chỉ mang tính cục bộ, nhưng hoàn toàn có thể dẫn đến nguy cơ gián đoạn tại eo biển Hormuz nếu xung đột leo thang nghiêm trọng. Đây mới chính là rủi ro mang tính cấu trúc, có khả năng làm gián đoạn dòng chảy năng lượng toàn cầu và đẩy giá năng lượng tăng mạnh. Nếu tình huống đó chưa xảy ra, các phản ứng giá trên thị trường tài sản có thể chỉ mang tính đầu cơ ngắn hạn. Do đó, nhà đầu tư cần theo dõi sát tình hình, phân bổ tỷ trọng danh mục hợp lý theo khẩu vị rủi ro cá nhân và ưu tiên tính thanh khoản nhanh cho vị thế đâu cơ của mình nếu