1. C&#243; phải thị trường chứng kho&#225;n VN l&#224; s&#242;ng bạc lớn, chỉ to&#224;n bịp bợm, k&#233;o gi&#225; v&#224; &#250;p b&#244; l&#234;n đầu nhau?

N&#243;i l&#224; đ&#250;ng th&#236; cũng kh&#244;ng hẳn, m&#224; n&#243;i l&#224; sai th&#236; cũng kh&#244;ng hẳn. N&#243; c&#243; phải l&#224; s&#242;ng bạc hay kh&#244;ng t&#249;y thuộc v&#224;o bạn. Nếu bạn mua b&#225;n theo cảm t&#237;nh, theo lời h&#244; h&#224;o, thắng thua t&#249;y thuộc may rủi như chơi đ&#225;nh bạc th&#236; TTCK sẽ l&#224; c&#225;i s&#242;ng bạc. C&#242;n bạn đầu tư dựa tr&#234;n kiến thức, hiểu biết, tầm nh&#236;n v&#224; khả năng định gi&#225; doanh nghiệp th&#236; TTCK l&#224; một k&#234;nh đầu tư hấp dẫn, vượt trội về tỷ suất lợi nhuận v&#224; khả năng thanh khoản so với c&#225;c k&#234;nh đầu tư kh&#225;c.

2. Nếu kh&#244;ng phải bịp bợm, t&#244;i đầu tư l&#226;u d&#224;i v&#224;o doanh nghiệp tốt h&#224;ng đầu như HPG, TCB...m&#224; tại sao vẫn cứ lỗ?

Buffet đ&#227; n&#243;i: &quot;Cho d&#249; l&#224; doanh nghiệp tốt, nhưng nếu bạn mua với một mức gi&#225; kh&#244;ng hợp l&#253;, th&#236; c&#243; thể l&#224;m cho kết quả tăng trưởng trong nhiều năm li&#234;n tiếp trở n&#234;n v&#244; nghĩa&quot;. Bạn mua cổ phiếu HPG khi gi&#225; th&#233;p đang ở đỉnh, sản lượng b&#225;n đang ở đỉnh, lợi nhuận HPG đang ở đỉnh. Thị trường định gi&#225; cổ phiếu HPG rất cao khi kỳ vọng gi&#225; th&#233;p tiếp tục tăng v&#224; HPG tiếp tục c&#243; lợi nhuận lớn hơn nữa. Nhưng khi gi&#225; th&#233;p lao dốc, nhu cầu sụt giảm, lợi nhuận HPG sụt giảm, kỳ vọng đ&#243; chấm dứt v&#224; thị trường sẽ định gi&#225; lại gi&#225; cổ phiếu theo thực tế mới. Bạn đ&#227; mua với gi&#225; kỳ vọng qu&#225; cao, n&#234;n sẽ mất thời gian v&#224;i năm để doanh nghiệp tăng trưởng dần lợi nhuận l&#234;n tương ứng với mức kỳ vọng th&#236; bạn mới &quot;về bờ&quot; được.

3. Vậy dựa v&#224;o đ&#226;u để định gi&#225; doanh nghiệp, để biết gi&#225; cổ phiếu của một doanh nghiệp n&#234;n ở mức n&#224;o l&#224; vừa phải, mức n&#224;o l&#224; rẻ, mức n&#224;o l&#224; đắt?

Định gi&#225; một doanh nghiệp kh&#244;ng phải l&#224; vấn đề đơn giản. Bạn cần c&#243; kiến thức v&#224; sự hiểu biết đủ s&#226;u, rộng về nhiều ng&#224;nh nghề, kiến thức cơ bản về t&#224;i ch&#237;nh, kinh tế vĩ m&#244;, vi m&#244;...Thường th&#236; dựa v&#224;o lợi nhuận doanh nghiệp, tiềm năng ng&#224;nh nghề, lợi thế cạnh tranh, c&#225;c chỉ số t&#224;i ch&#237;nh, uy t&#237;n ban l&#227;nh đạo...Định gi&#225; một c&#225;ch đầy đủ, ph&#226;n t&#237;ch tr&#234;n nhiều kh&#237;a cạnh th&#236; c&#243; thể kh&#243; với đại đa số c&#225;c nh&#224; đầu tư kh&#244;ng chuy&#234;n. Tuy nhi&#234;n, bạn ho&#224;n to&#224;n c&#243; thể định gi&#225; một c&#225;ch cơ bản dựa theo P/E v&#224; P/E giả định trong tương lai gần để định lượng xem gi&#225; trị thật của cổ phiếu đ&#243; nằm trong khoảng n&#224;o, từ đ&#243; biết được gi&#225; hiện tại đang l&#224; đắt hay rẻ.

4. T&#244;i chịu, t&#244;i kh&#244;ng định gi&#225; được doanh nghiệp đ&#226;u, t&#244;i trade ho&#224;n to&#224;n theo TA c&#243; được kh&#244;ng?

Được, d&#249; để hiểu s&#226;u v&#224; th&#224;nh thạo về TA th&#236; cũng kh&#244;ng đơn giản đ&#226;u. Thực tế đ&#227; chứng minh nếu giao dịch ngắn hạn, mua b&#225;n thường xuy&#234;n th&#236; sau một khoảng thời gian đủ d&#224;i, hơn 90% số nh&#224; đầu tư sẽ lỗ, chỉ c&#243; gần 10% th&#224;nh c&#244;ng. C&#242;n đầu tư nắm giữ dựa theo gi&#225; trị doanh nghiệp th&#236; sau một thời gian đủ d&#224;i, 90% số nh&#224; đầu tư sẽ c&#243; lợi nhuận. Vậy, giữa một con đường vất vả m&#224; khả năng th&#224;nh c&#244;ng chỉ c&#243; chưa đến 10%, một con đường nh&#224;n hạ m&#224; khả năng th&#224;nh c&#244;ng tr&#234;n 90%, bạn chọn con đường n&#224;o?

5. C&#243; thật l&#224; chỉ mua v&#224; nắm giữ d&#224;i hạn những cổ phiếu l&#224; tăng trưởng l&#224; lu&#244;n c&#243; l&#227;i?

Đ&#250;ng vậy. Bạn c&#243; thể tự l&#224;m một nghi&#234;n cứu nhỏ, để xem lại xem nếu bạn nắm giữ những doanh nghiệp tăng trưởng h&#224;ng đầu như FPT, MWG, VCB, HPG, REE, PTB, VCS...từ nhiều năm nay th&#236; đến giờ l&#227;i bao nhi&#234;u lần, t&#237;nh cả cổ tức nhận được v&#224; cổ phiếu được chia. Từ 2007 đến giờ, 15 năm, tuy VNI vẫn quanh mốc 1000, nhưng tất cả c&#225;c cổ phiếu tăng trưởng đều tăng gi&#225; từ nhiều lần đến nhiều chục lần rồi đ&#243;.

6. Nhưng đ&#243; đ&#227; l&#224; qu&#225; khứ, c&#242;n tương lai th&#236; sao? Liệu những doanh nghiệp đ&#243; c&#242;n tiếp tục tăng trưởng nhiều năm nữa?

Tất nhi&#234;n l&#224; c&#243; chứ. Nền kinh tế VN đang trong giai đoạn ph&#225;t triển mạnh, v&#224; sẽ c&#242;n tăng trưởng mạnh trong nhiều thập kỷ tiếp theo nữa. Ch&#250;ng ta chưa c&#243; c&#225;c doanh nghiệp tầm cỡ khu vực, tầm cỡ quốc tế, nhưng rồi sẽ phải c&#243;. Những FPT, TCB, HPG, MWG trong tương lai nhiều năm nữa ho&#224;n to&#224;n c&#243; thể trở th&#224;nh c&#225;c tập đo&#224;n lớn h&#224;ng đầu khu vực.

7. Vậy t&#244;i cũng n&#234;n mua cổ phiếu của doanh nghiệp tốt, nắm giữ v&#224; qu&#234;n đi nhiều năm sau?

Kh&#244;ng nhất thiết phải như vậy. Bạn vẫn c&#243; thể mua, b&#225;n lướt theo những chu kỳ l&#234;n xuống lớn của thị trường. N&#234;n b&#225;n ra khi thị trường tăng qu&#225; n&#243;ng, cổ phiếu vượt qu&#225; gi&#225; trị thật, rồi mua lại khi thị trưởng ảm đảm, cổ phiếu xuống dưới gi&#225; trị thật. H&#227;y b&#225;n ra khi thi&#234;n hạ sục s&#244;i l&#249;ng mua cổ phiếu, nh&#224; nh&#224; đổ tiền v&#224;o thị trường CK, đẩy gi&#225; cổ phiếu li&#234;n tiếp lập kỷ lục. Mua lại cổ phiếu khi khắp nơi nơi than thở, sợ h&#227;i, hoảng loạn, kh&#243;c l&#243;c, chửi bới...như thời điểm hiện tại.

8. Nhưng nếu chọn sai doanh nghiệp để giữ l&#226;u d&#224;i th&#236; sẽ thiệt hại nhiều lắm...

Đ&#250;ng thế. Bạn n&#234;n x&#226;y dựng danh mục dựa tr&#234;n nhiều cổ phiếu để giảm rủi ro. T&#244;i c&#243; gợi &#253; cho bạn thế n&#224;y: Cứ mua c&#225;c cổ phiếu trong rổ VnDiamond, v&#224; y&#234;n t&#226;m m&#224; giữ. Đ&#226;y l&#224; c&#225;c cổ phiếu tốt nhất tr&#234;n thị trường, lu&#244;n lu&#244;n k&#237;n room do c&#225;c bạn T&#226;y nhất quyết nắm giữ l&#226;u d&#224;i nhiều năm nay. C&#225;c bạn quỹ T&#226;y với kiến thức, kinh nghiệm v&#224; tầm nh&#236;n vượt trội đ&#227; lựa chọn hộ bạn rồi, bạn kh&#244;ng cần phải lựa chọn v&#224; định gi&#225; l&#224;m g&#236; nữa cho mệt. Cứ đứng tr&#234;n vai người khổng lồ l&#224; được.
--&gt; Đầu tư chứng kho&#225;n c&#243; thể mang lại lợi nhuận cao nếu bạn &#225;p dụng c&#225;c chiến lược đ&#250;ng đắn, dựa tr&#234;n ph&#226;n t&#237;ch v&#224; hiểu biết s&#226;u sắc. Điều quan trọng l&#224; bạn phải c&#243; kế hoạch đầu tư r&#245; r&#224;ng, li&#234;n tục học hỏi v&#224; điều chỉnh chiến lược dựa tr&#234;n c&#225;c điều kiện thị trường v&#224; doanh nghiệp cụ thể.



1. Có phải thị trường chứng khoán VN là sòng bạc lớn, chỉ toàn bịp bợm, kéo giá và úp bô lên đầu nhau?

Nói là đúng thì cũng không hẳn, mà nói là sai thì cũng không hẳn. Nó có phải là sòng bạc hay không tùy thuộc vào bạn. Nếu bạn mua bán theo cảm tính, theo lời hô hào, thắng thua tùy thuộc may rủi như chơi đánh bạc thì TTCK sẽ là cái sòng bạc. Còn bạn đầu tư dựa trên kiến thức, hiểu biết, tầm nhìn và khả năng định giá doanh nghiệp thì TTCK là một kênh đầu tư hấp dẫn, vượt trội về tỷ suất lợi nhuận và khả năng thanh khoản so với các kênh đầu tư khác.

2. Nếu không phải bịp bợm, tôi đầu tư lâu dài vào doanh nghiệp tốt hàng đầu như HPG, TCB...mà tại sao vẫn cứ lỗ?

Buffet đã nói: "Cho dù là doanh nghiệp tốt, nhưng nếu bạn mua với một mức giá không hợp lý, thì có thể làm cho kết quả tăng trưởng trong nhiều năm liên tiếp trở nên vô nghĩa". Bạn mua cổ phiếu HPG khi giá thép đang ở đỉnh, sản lượng bán đang ở đỉnh, lợi nhuận HPG đang ở đỉnh. Thị trường định giá cổ phiếu HPG rất cao khi kỳ vọng giá thép tiếp tục tăng và HPG tiếp tục có lợi nhuận lớn hơn nữa. Nhưng khi giá thép lao dốc, nhu cầu sụt giảm, lợi nhuận HPG sụt giảm, kỳ vọng đó chấm dứt và thị trường sẽ định giá lại giá cổ phiếu theo thực tế mới. Bạn đã mua với giá kỳ vọng quá cao, nên sẽ mất thời gian vài năm để doanh nghiệp tăng trưởng dần lợi nhuận lên tương ứng với mức kỳ vọng thì bạn mới "về bờ" được.

3. Vậy dựa vào đâu để định giá doanh nghiệp, để biết giá cổ phiếu của một doanh nghiệp nên ở mức nào là vừa phải, mức nào là rẻ, mức nào là đắt?

Định giá một doanh nghiệp không phải là vấn đề đơn giản. Bạn cần có kiến thức và sự hiểu biết đủ sâu, rộng về nhiều ngành nghề, kiến thức cơ bản về tài chính, kinh tế vĩ mô, vi mô...Thường thì dựa vào lợi nhuận doanh nghiệp, tiềm năng ngành nghề, lợi thế cạnh tranh, các chỉ số tài chính, uy tín ban lãnh đạo...Định giá một cách đầy đủ, phân tích trên nhiều khía cạnh thì có thể khó với đại đa số các nhà đầu tư không chuyên. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể định giá một cách cơ bản dựa theo P/E và P/E giả định trong tương lai gần để định lượng xem giá trị thật của cổ phiếu đó nằm trong khoảng nào, từ đó biết được giá hiện tại đang là đắt hay rẻ.

4. Tôi chịu, tôi không định giá được doanh nghiệp đâu, tôi trade hoàn toàn theo TA có được không?

Được, dù để hiểu sâu và thành thạo về TA thì cũng không đơn giản đâu. Thực tế đã chứng minh nếu giao dịch ngắn hạn, mua bán thường xuyên thì sau một khoảng thời gian đủ dài, hơn 90% số nhà đầu tư sẽ lỗ, chỉ có gần 10% thành công. Còn đầu tư nắm giữ dựa theo giá trị doanh nghiệp thì sau một thời gian đủ dài, 90% số nhà đầu tư sẽ có lợi nhuận. Vậy, giữa một con đường vất vả mà khả năng thành công chỉ có chưa đến 10%, một con đường nhàn hạ mà khả năng thành công trên 90%, bạn chọn con đường nào?

5. Có thật là chỉ mua và nắm giữ dài hạn những cổ phiếu là tăng trưởng là luôn có lãi?

Đúng vậy. Bạn có thể tự làm một nghiên cứu nhỏ, để xem lại xem nếu bạn nắm giữ những doanh nghiệp tăng trưởng hàng đầu như FPT, MWG, VCB, HPG, REE, PTB, VCS...từ nhiều năm nay thì đến giờ lãi bao nhiêu lần, tính cả cổ tức nhận được và cổ phiếu được chia. Từ 2007 đến giờ, 15 năm, tuy VNI vẫn quanh mốc 1000, nhưng tất cả các cổ phiếu tăng trưởng đều tăng giá từ nhiều lần đến nhiều chục lần rồi đó.

6. Nhưng đó đã là quá khứ, còn tương lai thì sao? Liệu những doanh nghiệp đó còn tiếp tục tăng trưởng nhiều năm nữa?

Tất nhiên là có chứ. Nền kinh tế VN đang trong giai đoạn phát triển mạnh, và sẽ còn tăng trưởng mạnh trong nhiều thập kỷ tiếp theo nữa. Chúng ta chưa có các doanh nghiệp tầm cỡ khu vực, tầm cỡ quốc tế, nhưng rồi sẽ phải có. Những FPT, TCB, HPG, MWG trong tương lai nhiều năm nữa hoàn toàn có thể trở thành các tập đoàn lớn hàng đầu khu vực.

7. Vậy tôi cũng nên mua cổ phiếu của doanh nghiệp tốt, nắm giữ và quên đi nhiều năm sau?

Không nhất thiết phải như vậy. Bạn vẫn có thể mua, bán lướt theo những chu kỳ lên xuống lớn của thị trường. Nên bán ra khi thị trường tăng quá nóng, cổ phiếu vượt quá giá trị thật, rồi mua lại khi thị trưởng ảm đảm, cổ phiếu xuống dưới giá trị thật. Hãy bán ra khi thiên hạ sục sôi lùng mua cổ phiếu, nhà nhà đổ tiền vào thị trường CK, đẩy giá cổ phiếu liên tiếp lập kỷ lục. Mua lại cổ phiếu khi khắp nơi nơi than thở, sợ hãi, hoảng loạn, khóc lóc, chửi bới...như thời điểm hiện tại.

8. Nhưng nếu chọn sai doanh nghiệp để giữ lâu dài thì sẽ thiệt hại nhiều lắm...

Đúng thế. Bạn nên xây dựng danh mục dựa trên nhiều cổ phiếu để giảm rủi ro. Tôi có gợi ý cho bạn thế này: Cứ mua các cổ phiếu trong rổ VnDiamond, và yên tâm mà giữ. Đây là các cổ phiếu tốt nhất trên thị trường, luôn luôn kín room do các bạn Tây nhất quyết nắm giữ lâu dài nhiều năm nay. Các bạn quỹ Tây với kiến thức, kinh nghiệm và tầm nhìn vượt trội đã lựa chọn hộ bạn rồi, bạn không cần phải lựa chọn và định giá làm gì nữa cho mệt. Cứ đứng trên vai người khổng lồ là được.
--> Đầu tư chứng khoán có thể mang lại lợi nhuận cao nếu bạn áp dụng các chiến lược đúng đắn, dựa trên phân tích và hiểu biết sâu sắc. Điều quan trọng là bạn phải có kế hoạch đầu tư rõ ràng, liên tục học hỏi và điều chỉnh chiến lược dựa trên các điều kiện thị trường và doanh nghiệp cụ thể.

