C&#193;CH LỰA CHỌN CỔ PHIẾU ( Phần 3)
BƯỚC 3: ĐỊNH GI&#193; CỔ PHIẾU

Trước em c&#243; viết 1 b&#224;i về định gi&#225; cổ phiếu rồi, nhưng c&#243; ch&#250;t sai lầm l&#224; đi v&#224;o qu&#225; cụ thể m&#224; chưa giới thiệu tới anh chị những &#253; tưởng cơ bản nhất. Chỉ cho anh chị c&#225;c chi&#234;u thức m&#224; qu&#234;n mất giới thiệu c&#225;c t&#226;m ph&#225;p. V&#224; tinh hoa của định gi&#225; n&#243; nằm ở ch&#237;nh những &#253; niệm đơn giản n&#224;y. N&#234;n h&#244;m nay chia sẻ lại về c&#225;ch định gi&#225; cổ phiếu, cũng l&#224; bước cuối c&#249;ng trong việc lựa chọn cổ phiều của c&#225; nh&#226;n em. Bước n&#224;y cũng l&#224; phần em tự h&#224;o nhất, biến em kh&#225;c biệt với c&#225;c nh&#224; đầu tư kh&#225;c tr&#234;n thị trường. V&#236; em c&#249;ng anh chị đều l&#224; những NĐT c&#225; nh&#226;n, nếu ch&#250;ng ta c&#243; c&#249;ng những th&#244;ng tin như nhau, c&#249;ng ph&#226;n t&#237;ch v&#224; thực hiện lựa chọn cổ phiếu theo c&#225;ch giống nhau, th&#236; sao c&#243; thể chắc rằng m&#236;nh sẽ kiếm được tiền từ người kh&#225;c? L&#224;m giống người kh&#225;c v&#224; cố gắng l&#224;m tốt hơn c&#243; vẻ chưa đủ để sở hữu một hiệu suất đầu tư vượt trội tr&#234;n thị trường. 100 &#244;ng broker th&#236; 100 &#244;ng c&#243; thể vẽ nền, kẻ xu hướng, nh&#236;n MA RSI, mua cp kiểu t&#249; m&#249;, cổ tăng th&#236; mua gia tăng, cổ giảm th&#236; cắt lỗ, mua xanh b&#225;n đỏ chạy theo thị trường. Kh&#244;ng nhiều người biết gi&#225; trị cổ phiếu ở đ&#226;u để mua b&#225;n 1 c&#225;ch hợp l&#253;.

H&#227;y bắt đầu b&#224;i viết n&#224;y với c&#244;ng thức định gi&#225; đơn giản nhất, c&#244;ng thức chung cho tất cả h&#224;ng h&#243;a, sản phẩm tr&#234;n đời n&#224;y. Gi&#225; cổ phiếu hay bất cứ m&#243;n h&#224;ng n&#224;o cũng đều được cấu th&#224;nh từ 2 yếu tố:
“Gi&#225; cả” = “gi&#225; trị” + “cảm x&#250;c”

Khi mua 1 m&#243;n đồ với t&#226;m l&#253; t&#237;ch cực, ai cũng muốn, d&#224;nh nhiều t&#236;nh cảm, niềm tin với n&#243;, khan hiếm v&#224; ai cũng sợ mất cơ hội sở hữu n&#243;, yếu tố “cảm x&#250;c” &gt; 0, th&#236; người mua phải chấp nhận mua tại “gi&#225; cả” cao hơn so với “gi&#225; trị” thật. Ngược lại, khi mua 1 m&#243;n đồ với t&#226;m l&#253; ti&#234;u cực, ai cũng ch&#225;n, &#237;t t&#236;nh cảm, niềm tin với n&#243;, thừa ra chẳng ai cần, yếu tố “cảm x&#250;c” &lt; 0, th&#236; người b&#225;n phải chấp nhận b&#225;n tại “gi&#225; cả” m&#224; thấp hơn “gi&#225; trị” thật.

C&#225;c nh&#224; đầu tư gi&#225; trị sẽ tận dụng c&#244;ng thức tr&#234;n như thế n&#224;o? Họ tập trung v&#224;o yếu tố “gi&#225; trị”, t&#236;m kiếm cơ hội khi “gi&#225; cả” thấp hơn “gi&#225; trị”, n&#234;n đ&#242;i hỏi yếu tố “cảm x&#250;c” trong c&#244;ng thức tr&#234;n phải &#226;m, nghĩa l&#224; cảm x&#250;c ti&#234;u cực. T&#226;m l&#253; thị trường c&#224;ng ti&#234;u cực th&#236; khoảng ch&#234;nh giữa “gi&#225; cả” v&#224; “gi&#225; trị” c&#224;ng lớn. Đ&#226;y ch&#237;nh l&#224; l&#253; do ch&#250;ng ta c&#243; c&#226;u kinh điển cho nh&#224; đầu tư gi&#225; trị “Tham lam khi người kh&#225;c sợ h&#227;i”. N&#234;n họ hoạt động mạnh khi cổ phiếu giảm gi&#225;, mua gom khi người kh&#225;c ch&#225;n nản b&#225;n gi&#225; thấp, v&#224; b&#225;n ra khi người kh&#225;c hưng phấn muốn mua gi&#225; cao

C&#225;c nh&#224; giao dịch tận dụng c&#244;ng thức tr&#234;n như thế n&#224;o? Họ tập trung v&#224;o yếu tố “cảm x&#250;c” hơn, họ cố dự đo&#225;n t&#226;m l&#253; thị trường. Họ thường xuy&#234;n quan t&#226;m đến nhận định thị trường hơn l&#224; lựa chọn doanh nghiệp, họ mua khi t&#226;m l&#253; thị trường c&#243; dấu hiệu t&#237;ch cực, hi vọng cảm x&#250;c t&#237;ch cực sẽ tiếp tục lan tỏa v&#224; đẩy cao hơn. Họ c&#243; th&#234;m quy tắc cắt lỗ 5-7% để tr&#225;nh việc yếu tố “cảm x&#250;c” bị tụt giảm m&#224; họ kh&#244;ng đo&#225;n được.

C&#225;c nh&#224; đầu cơ tận dụng c&#244;ng thức tr&#234;n như thế n&#224;o? Yếu tố “gi&#225; trị” đối với họ kh&#244;ng quan trọng, họ mua những cổ phiếu tăng nhờ niềm tin v&#224; cảm x&#250;c. Niềm tin ở đ&#226;y kh&#244;ng phải niềm tin v&#224;o “gi&#225; trị” của n&#243;, m&#224; l&#224; tin v&#224;o việc c&#243; thể b&#225;n cho người kh&#225;c gi&#225; cao hơn nhờ “Thuyết kẻ ngu ngốc hơn”. N&#234;n đ&#244;i khi họ mua những thứ chẳng c&#243; ch&#250;t &#253; nghĩa g&#236; về mặt “gi&#225; trị”. Khi niềm tin đầu cơ kh&#244;ng c&#242;n, yếu tố “cảm x&#250;c” giảm, th&#236; “giả cả” sẽ được đưa về c&#225;i “gi&#225; trị” ngh&#232;o n&#224;n của n&#243;.

Trong đầu tư chứng kho&#225;n, ta c&#243; 2 chỉ số kinh điển l&#224; EPS v&#224; P/E. EPS phản &#225;nh số tiền m&#224; 1 cổ phiếu tạo ra ( Yếu tố gi&#225; trị). PE phản &#225;nh niềm tin, t&#236;nh cảm của thị trường d&#224;nh cho cổ phiếu đ&#243; (Yếu tố cảm x&#250;c). Cổ phiếu ng&#224;y c&#224;ng được kỳ vọng th&#236; gi&#225; ng&#224;y c&#224;ng tăng, cổ phiếu l&#224;m thị trường thất vọng th&#236; gi&#225; sẽ quay đầu giảm. c&#225;i hay của NĐT c&#225; nh&#226;n l&#224; thể hiện qua khả năng nh&#236;n thấy được cổ phiếu rất tốt nhưng lại đang &#237;t được kỳ vọng, thị trường c&#224;ng &#237;t kỳ vọng, gi&#225; c&#224;ng rẻ, mua v&#224;o, nắm giữ, khi mọi thứ trở n&#234;n r&#245; r&#224;ng hơn, doanh nghiệp b&#225;o c&#225;o lợi nhuận vượt mọi kỳ vọng của thị trường, gi&#225; cổ phiếu sẽ tăng l&#234;n, v&#224; NĐT nh&#236;n trước cơ hội sẽ l&#227;i lớn. 

PE của một m&#227; chứng kho&#225;n sẽ c&#243; xu hướng chạy về 1 v&#249;ng c&#226;n bằng của n&#243;. Ta sẽ kh&#244;ng muốn 1 cổ phiếu c&#243; tốc độ tăng trưởng chậm m&#224; lại đặt kỳ vọng qu&#225; cao, v&#236; nếu vậy khi b&#225;o c&#225;o mới ra, cp c&#243; EPS kh&#244;ng đạt, gi&#225; cp sẽ phải giảm để điều chỉnh PE về lại v&#249;ng c&#226;n bằng. Ngược lại, với 1 cổ phiếu c&#243; tăng trưởng EPS cao, m&#224; PE lại thấp, ta n&#243;i đ&#243; l&#224; cổ phiếu rẻ, doanh nghiệp tiếp tục tăng trưởng tốt, PE đ&#227; thấp lại thấp hơn, cp về tăng tới gi&#225; trị của n&#243; nơi c&#243; 1 PE c&#226;n bằng hơn. 2 yếu tố cần quan t&#226;m ở đ&#226;y l&#224; tăng trưởng EPS v&#224; PE. Ước lượng EPS l&#224;m sao v&#224; PE c&#226;n bằng ở mốc n&#224;o l&#224; hợp l&#253;.

Lấy v&#237; dụ để em định gi&#225; lu&#244;n HPG nh&#233;. HPG c&#243; PE c&#226;n bằng l&#224; 9, thường xuy&#234;n giao động trong khoảng từ 8-10, con số n&#224;y anh chị c&#243; thể t&#236;m thấy tr&#234;n cafef, c&#243; thống k&#234; PE trung b&#236;nh hằng năm của cp, Vietstock cũng thống k&#234; PE trung b&#236;nh ng&#224;nh để anh chị tham khảo. C&#242;n về EPS, c&#243; thể thấy H&#242;a Ph&#225;t năm nay c&#243; doanh thu duy tr&#236; tr&#234;n 30k tỷ mỗi qu&#253;. Qu&#253; 4 em cũng sẽ kỳ vọng con số n&#224;y, với lợi nhuận 9k tỷ. Năm 2021 tổng lợi nhuận HPG v&#224;o khoảng 36k tỷ, t&#237;nh EPS bằng c&#225;ch chia lợi nhuận cho CPLH. Ước EPS năm 2021 của HPG = 8500. C&#243; EPS ước lượng, c&#243; PE c&#226;n bằng, nh&#226;n với nhau ra định gi&#225;. 
Với PE=8 (khi&#234;m tốn đơn giản nhất) th&#236; HPG c&#243; target 1= 68k, Với PE=9 (v&#249;ng c&#226;n bằng của HPG) th&#236; HPG c&#243; mức target 2= 76k. V&#224;o giai đoạn fomo, HPG với PE= 10 th&#236; ta lại c&#243; target 3 anh chị tự t&#237;nh. Tương tự với những con th&#233;p c&#242;n lại, điều r&#250;t ra ở b&#224;i viết n&#224;y l&#224; ai b&#225;n HPG gi&#225; hiện tại l&#224; b&#225;n lỗ, thế th&#244;i. Em kh&#244;ng quan t&#226;m ph&#226;n phối, g&#227;y nền hay ph&#226;n kỳ &#226;m g&#236; hết, gi&#225; c&#242;n rẻ l&#224; em c&#242;n mua, c&#242;n c&#225;c chuy&#234;n gia kỹ thuật th&#236; c&#242;n đang bận cắt lỗ, họ đợi cổ chạy 1 kh&#250;c x&#225;c nhận xu hướng tăng họ mới d&#225;m v&#224;o mua, xong đợi vượt đỉnh họ mới d&#225;m gia tăng. Em mua gi&#225; rẻ, b&#225;n cho họ gi&#225; đắt. Họ mua gi&#225; đắt, mong b&#225;n cho người kh&#225;c gi&#225; đắt hơn, ai sẽ c&#243; hiệu suất đầu tư tốt hơn đ&#226;y?	

B&#234;n tr&#234;n l&#224; c&#226;u chuyện định gi&#225; cổ phiếu kinh doanh v&#224; sản xuất th&#244;ng thường. Chưa n&#243;i tới cổ phiếu thuộc nh&#243;m bất động sản, đầu tư t&#224;i ch&#237;nh. Em dự định sẽ viết trong b&#224;i sau, về c&#225;ch định gi&#225; cổ đất để biết n&#243; đang đắt hay rẻ, khi đ&#243; sẽ đưa quan điểm của em về c&#225;c cổ BĐS tăng n&#243;ng giai đoạn vừa rồi, DIG L14 c&#243; đ&#250;ng l&#224; m&#243;n hời với tầm nh&#236;n d&#224;i hạn hay chỉ l&#224; h&#224;ng lởm l&#249;a g&#224; &#250;p b&#244;.


CÁCH LỰA CHỌN CỔ PHIẾU ( Phần 3)
BƯỚC 3: ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU

Trước em có viết 1 bài về định giá cổ phiếu rồi, nhưng có chút sai lầm là đi vào quá cụ thể mà chưa giới thiệu tới anh chị những ý tưởng cơ bản nhất. Chỉ cho anh chị các chiêu thức mà quên mất giới thiệu các tâm pháp. Và tinh hoa của định giá nó nằm ở chính những ý niệm đơn giản này. Nên hôm nay chia sẻ lại về cách định giá cổ phiếu, cũng là bước cuối cùng trong việc lựa chọn cổ phiều của cá nhân em. Bước này cũng là phần em tự hào nhất, biến em khác biệt với các nhà đầu tư khác trên thị trường. Vì em cùng anh chị đều là những NĐT cá nhân, nếu chúng ta có cùng những thông tin như nhau, cùng phân tích và thực hiện lựa chọn cổ phiếu theo cách giống nhau, thì sao có thể chắc rằng mình sẽ kiếm được tiền từ người khác? Làm giống người khác và cố gắng làm tốt hơn có vẻ chưa đủ để sở hữu một hiệu suất đầu tư vượt trội trên thị trường. 100 ông broker thì 100 ông có thể vẽ nền, kẻ xu hướng, nhìn MA RSI, mua cp kiểu tù mù, cổ tăng thì mua gia tăng, cổ giảm thì cắt lỗ, mua xanh bán đỏ chạy theo thị trường. Không nhiều người biết giá trị cổ phiếu ở đâu để mua bán 1 cách hợp lý.

Hãy bắt đầu bài viết này với công thức định giá đơn giản nhất, công thức chung cho tất cả hàng hóa, sản phẩm trên đời này. Giá cổ phiếu hay bất cứ món hàng nào cũng đều được cấu thành từ 2 yếu tố:
“Giá cả” = “giá trị” + “cảm xúc”

Khi mua 1 món đồ với tâm lý tích cực, ai cũng muốn, dành nhiều tình cảm, niềm tin với nó, khan hiếm và ai cũng sợ mất cơ hội sở hữu nó, yếu tố “cảm xúc” > 0, thì người mua phải chấp nhận mua tại “giá cả” cao hơn so với “giá trị” thật. Ngược lại, khi mua 1 món đồ với tâm lý tiêu cực, ai cũng chán, ít tình cảm, niềm tin với nó, thừa ra chẳng ai cần, yếu tố “cảm xúc” < 0, thì người bán phải chấp nhận bán tại “giá cả” mà thấp hơn “giá trị” thật.

Các nhà đầu tư giá trị sẽ tận dụng công thức trên như thế nào? Họ tập trung vào yếu tố “giá trị”, tìm kiếm cơ hội khi “giá cả” thấp hơn “giá trị”, nên đòi hỏi yếu tố “cảm xúc” trong công thức trên phải âm, nghĩa là cảm xúc tiêu cực. Tâm lý thị trường càng tiêu cực thì khoảng chênh giữa “giá cả” và “giá trị” càng lớn. Đây chính là lý do chúng ta có câu kinh điển cho nhà đầu tư giá trị “Tham lam khi người khác sợ hãi”. Nên họ hoạt động mạnh khi cổ phiếu giảm giá, mua gom khi người khác chán nản bán giá thấp, và bán ra khi người khác hưng phấn muốn mua giá cao

Các nhà giao dịch tận dụng công thức trên như thế nào? Họ tập trung vào yếu tố “cảm xúc” hơn, họ cố dự đoán tâm lý thị trường. Họ thường xuyên quan tâm đến nhận định thị trường hơn là lựa chọn doanh nghiệp, họ mua khi tâm lý thị trường có dấu hiệu tích cực, hi vọng cảm xúc tích cực sẽ tiếp tục lan tỏa và đẩy cao hơn. Họ có thêm quy tắc cắt lỗ 5-7% để tránh việc yếu tố “cảm xúc” bị tụt giảm mà họ không đoán được.

Các nhà đầu cơ tận dụng công thức trên như thế nào? Yếu tố “giá trị” đối với họ không quan trọng, họ mua những cổ phiếu tăng nhờ niềm tin và cảm xúc. Niềm tin ở đây không phải niềm tin vào “giá trị” của nó, mà là tin vào việc có thể bán cho người khác giá cao hơn nhờ “Thuyết kẻ ngu ngốc hơn”. Nên đôi khi họ mua những thứ chẳng có chút ý nghĩa gì về mặt “giá trị”. Khi niềm tin đầu cơ không còn, yếu tố “cảm xúc” giảm, thì “giả cả” sẽ được đưa về cái “giá trị” nghèo nàn của nó.

Trong đầu tư chứng khoán, ta có 2 chỉ số kinh điển là EPS và P/E. EPS phản ánh số tiền mà 1 cổ phiếu tạo ra ( Yếu tố giá trị). PE phản ánh niềm tin, tình cảm của thị trường dành cho cổ phiếu đó (Yếu tố cảm xúc). Cổ phiếu ngày càng được kỳ vọng thì giá ngày càng tăng, cổ phiếu làm thị trường thất vọng thì giá sẽ quay đầu giảm. cái hay của NĐT cá nhân là thể hiện qua khả năng nhìn thấy được cổ phiếu rất tốt nhưng lại đang ít được kỳ vọng, thị trường càng ít kỳ vọng, giá càng rẻ, mua vào, nắm giữ, khi mọi thứ trở nên rõ ràng hơn, doanh nghiệp báo cáo lợi nhuận vượt mọi kỳ vọng của thị trường, giá cổ phiếu sẽ tăng lên, và NĐT nhìn trước cơ hội sẽ lãi lớn. 

PE của một mã chứng khoán sẽ có xu hướng chạy về 1 vùng cân bằng của nó. Ta sẽ không muốn 1 cổ phiếu có tốc độ tăng trưởng chậm mà lại đặt kỳ vọng quá cao, vì nếu vậy khi báo cáo mới ra, cp có EPS không đạt, giá cp sẽ phải giảm để điều chỉnh PE về lại vùng cân bằng. Ngược lại, với 1 cổ phiếu có tăng trưởng EPS cao, mà PE lại thấp, ta nói đó là cổ phiếu rẻ, doanh nghiệp tiếp tục tăng trưởng tốt, PE đã thấp lại thấp hơn, cp về tăng tới giá trị của nó nơi có 1 PE cân bằng hơn. 2 yếu tố cần quan tâm ở đây là tăng trưởng EPS và PE. Ước lượng EPS làm sao và PE cân bằng ở mốc nào là hợp lý.

Lấy ví dụ để em định giá luôn HPG nhé. HPG có PE cân bằng là 9, thường xuyên giao động trong khoảng từ 8-10, con số này anh chị có thể tìm thấy trên cafef, có thống kê PE trung bình hằng năm của cp, Vietstock cũng thống kê PE trung bình ngành để anh chị tham khảo. Còn về EPS, có thể thấy Hòa Phát năm nay có doanh thu duy trì trên 30k tỷ mỗi quý. Quý 4 em cũng sẽ kỳ vọng con số này, với lợi nhuận 9k tỷ. Năm 2021 tổng lợi nhuận HPG vào khoảng 36k tỷ, tính EPS bằng cách chia lợi nhuận cho CPLH. Ước EPS năm 2021 của HPG = 8500. Có EPS ước lượng, có PE cân bằng, nhân với nhau ra định giá. 
Với PE=8 (khiêm tốn đơn giản nhất) thì HPG có target 1= 68k, Với PE=9 (vùng cân bằng của HPG) thì HPG có mức target 2= 76k. Vào giai đoạn fomo, HPG với PE= 10 thì ta lại có target 3 anh chị tự tính. Tương tự với những con thép còn lại, điều rút ra ở bài viết này là ai bán HPG giá hiện tại là bán lỗ, thế thôi. Em không quan tâm phân phối, gãy nền hay phân kỳ âm gì hết, giá còn rẻ là em còn mua, còn các chuyên gia kỹ thuật thì còn đang bận cắt lỗ, họ đợi cổ chạy 1 khúc xác nhận xu hướng tăng họ mới dám vào mua, xong đợi vượt đỉnh họ mới dám gia tăng. Em mua giá rẻ, bán cho họ giá đắt. Họ mua giá đắt, mong bán cho người khác giá đắt hơn, ai sẽ có hiệu suất đầu tư tốt hơn đây?	

Bên trên là câu chuyện định giá cổ phiếu kinh doanh và sản xuất thông thường. Chưa nói tới cổ phiếu thuộc nhóm bất động sản, đầu tư tài chính. Em dự định sẽ viết trong bài sau, về cách định giá cổ đất để biết nó đang đắt hay rẻ, khi đó sẽ đưa quan điểm của em về các cổ BĐS tăng nóng giai đoạn vừa rồi, DIG L14 có đúng là món hời với tầm nhìn dài hạn hay chỉ là hàng lởm lùa gà úp bô.
